بررسی آمارها و عملکرد اقتصادی بنگلادش طی ۱۰ سال اخیر نشان می‌دهد که این کشور فقیر واقع در شمال‌شرقی شبه‌قاره هند به سرعت به سمت فقرزدایی، رشد اقتصادی و توسعه صنعتی گام برداشته است؛ به طوری که گفته می‌شود این کشور طی ۱۰ سال گذشته علاوه بر اینکه درآمد سرانه‌اش ۳۰۰ درصد افزایش یافته، هشت میلیون نفر را نیز در این راستا از فقر مطلق نجات داده است.
اگر شما در ۲۵ سال گذشته قصد سفر به بنگلادش داشتید، احتمالا در ابتدای امر با دو مساله روبه‌رو می‌شدید؛ نخست اینکه راهنمای سفر به شما اکیدا توصیه می‌کرد که به هیچ فقیری تا حد امکان کمک نکنید، چراکه به محض این کار، صدها فقیر دیگر شما را احاطه کرده و ممکن است از این رهگذر آسیب ببینید. موضوع دوم هم این بود که در صورت اقامت در هتل‌های درجه یک داکا، مشاهده می‌کردید که تا فاصله ۵۰۰ متری از این محل، پلیس و نیروهای امنیتی راه را مسدود کرده تا مانع هجوم افراد فقیر به محوطه این هتل‌ها شوند.
با این حال در طول ۱۰ سال گذشته و با رشد میانگین هشت درصدی اقتصاد بنگلادش که به عنوان یکی از پرجمعیت‌ترین کشورهای جهان، نیمی از مردمانش زیر ۲۵ سال سن دارند، کارشناسان برآورد می‌کنند که تا ۲۰ سال آینده این کشور در رده سایر کشورهای توسعه یافته در جهان قرار خواهد گرفت. به گفته این کارشناسان چنین رشد خیره‌کننده‌ای در سه بستر صنعت نساجی، توسعه فناوری اطلاعات و نیز تنوع اقتصادی محقق شده که دولت خانم شیخ حسنیه نخست‌وزیر این کشور به شدت روی توسعه و ارتقای این مولفه‌ها متمرکز است.
۴۰ میلیارد دلار صادرات پوشاک
در خصوص صنعت نساجی که بنگلادش پس از چین دومین قدرت این صنعت در دنیاست، بنگلادش سال گذشته حدود ۴۰ میلیارد دلار درآمد ارزی تنها از طریق صادرات پوشاک کسب کرده، که این رقم برای ایران در خوشبینانه‌ترین حالت خود ۵۰ میلیون دلار است.
برآوردها نشان می‌دهد بنگلادش تا سال ۲۰۲۵ رقم صادرات پوشاک خود را به ۶۰ میلیارد دلار می‌رساند که این رقم از کل صادرات نفتی ایران بالاتر خواهد بود؛ یعنی اگر ایران کل صادرات نفت خود را به بنگلادش داده و صنعت پوشاک این کشور را در اختیار بگیرد، در شرایط کنونی سود کرده است.
طبق بررسی‌های جهانی، بنگلادش اکنون در رده کشورهای Next 11 قرار دارد؛ کشورهایی نظیر کره‌جنوبی، مکزیک، مصر، ویتنام، اندونزی، ایران، پاکستان، فیلیپین و ترکیه که پتانسیل تبدیل شدن به قدرت‌های اقتصادی و صنعتی را دارا هستند.
به طور کلی طبق تحلیل‌های کارشناسی مولفه‌های تبدیل شدن به یک قدرت صنعتی، نیروی کار، سرمایه و دستیابی به تکنولوژی است که در این راستا بنگلادش با در اختیار داشتن نیروی کار جوان، توان تبدیل کار به سرمایه را در اختیار دارد. در خصوص تکنولوژی نیز این کشور دنباله‌رو چین در کسب موفقیت‌های فناوری و تکنولوژی است.
در این زمینه چین تجربه‌ای منحصر‌به‌فرد را برای تبدیل خود به کارخانه جهان نشان داد. یعنی با در اختیار گرفتن تکنولوژی و انباشت آن با کار، سرمایه ایجاد کرده و به مرور تبدیل به یکی از مهم‌ترین قدرت‌های اقتصادی و تولیدی جهان شد. به همین دلیل بود که چین تبدیل به الگویی برای سایر کشورهای جهان با وضعیت مشابه شد؛ اینکه چگونه انحصار فناوری را شکسته و دانش فنی را در جهت رشد تولید و اقتصاد به کار بگیرد.
۱۸۸ درصد رشد اقتصادی طی ۱۰ سال
طی تحلیلی که سال گذشته خانم شیخ حسنیه نخست‌وزیر بنگلادش برای مجمع جهانی اقتصاد ارائه کرده است، بنگلادش در سال ۲۰۲۱ از کشور در حال توسعه، تبدیل به کشوری کاملا توسعه یافته در سال ۲۰۴۱ خواهد شد. زیرا این کشور فراتر از تولید پوشاک به سرعت در حال حرکت به سمت جامعه‌ای دانش‌محور با خلق ارزش‌افزوده است.
بنگلادش در سال ۲۰۱۸ دوازده ربات صنعتی به کره صادر کرده و در حال ساخت چهار کشتی برای هند نیز هست. همچنین این کشور بیش از ۶۰۰ هزار فعال در عرصه فناوری اطلاعات داشته و در حال ایجاد زمینه‌هایی برای سرمایه‌گذاری‌های بین‌المللی در بخش‌های آموزش، مهندسی، الکترونیک، صنعت خودرو و هوش مصنوعی است.
کارشناسان معتقدند هر چند که هنوز کاستی‌های مهمی برای تبدیل شدن بنگلادش به یک قطب صنعتی وجود دارد، اما آمارها نشان می‌دهد که اقتصاد این کشور از سال ۲۰۰۹ به این سو، ۱۸۸ درصد رشد داشته و درآمد سرانه نیز به بالای ۱۹۰۹ دلار رسیده است.
همچنین تولید کشاورزی این کشور اکنون از سطح تامین معیشتی فراتر رفته و بنگلادش را تبدیل به چهارمین تولید‌کننده برنج، دومین تولید‌کننده جو، چهارمین تولید‌کننده پنبه و پنجمین تولید‌کننده سبزیجات در جهان کرده است. از سوی دیگر نظام اقتصادی این کشور با تضمین ۱۰۰ درصد دسترسی به ICT برای افراد در سطح پایه، به سرعت در حال تبدیل شدن به یک اقتصاد دیجیتالی است به طوری که در سال ۲۰۱۸، میزان تجارت الکترونیکی این کشور به بیش از ۲۶۰ میلیون دلار رسیده است.
نجات ۸ میلیون نفر از فقر
از سوی دیگر با اتخاذ قوانین حمایت از سرمایه‌گذاری خارجی، مشوق‌های مالی و نیز سیاست خروج بدون محدودیت سرمایه با بازپرداخت سود کامل سهام در هنگام خروج سرمایه، بنگلادش در کنار احداث ۱۰۰ منطقه ویژه اقتصادی، به یکی از آزادترین رژیم‌های اقتصادی جنوب شرقی آسیا تبدیل شده است.طبق برآوردهای HSBC، بنگلادش با استمرار این روند رو به رشد، تا سال ۲۰۳۰ تبدیل به بیست و ششمین اقتصاد جهان می‌شود و حتی شیوع ویروس کرونا نیز سبب توقف فعالیت صنعتی و تولیدی این کشور نشده است.
به گفته یک مدیر خارجی فعال در بنگلادش، هنگامی که ما در سال ۲۰۰۵ کار خود را در این کشور آغاز کردیم، بزرگ‌ترین محدودیت ما قطعی مکرر برق و محدود بودن دسترسی به اینترنت بود. اما امروز اوضاع به طور کلی متحول شده، زیرا دولت با سرمایه‌گذاری‌های گسترده در زیرساخت‌ها، علاوه بر ارتقای چشمگیر دسترسی به اینترنت و فناوری مجازی، قطعی برق را نیز تقریبا به طور کامل مهار کرده است.به همین دلیل است که تمامی این سرمایه‌گذاری‌ها سبب شده تا به علت مزیت رقابتی دستمزدها برای نیروی کار در بنگلادش، میلیون‌ها نفر طی سال‌های گذشته از فقر مطلق نجات پیدا کنند.