پاییز متفاوت تجارت ایران

 البته بخش مهمی از این روند به دلیل تغییر رویکرد وزارت صمت و بانک مرکزی در مقوله تجارت فرامرزی و کاهش بروکراسی ها رخ داده است. از دیگر علل این اتفاق می توان به بازگشت ثبات نسبی به بازار ارز و کاهش ریسک اقتصادی ایران بعد از شکست ترامپ؛ اشاره کرد. ارزش صادرات ایران در آذرماه با رشد 10درصدی نسبت به‌ ماه قبل به 3.6میلیارد دلار رسیده و ارزش واردات نیز با گشایش‌هایی در ترخیص اقلام دپو شده در گمرک با افزایش 21درصدی نسبت به‌ ماه قبل به 3.7میلیارد دلار رسیده است.

براساس آمار گمرک ایران، در 9‌ماه امسال 110میلیون تن کالا به ارزش 52میلیارد دلار در حوزه تجارت خارجی مبادله شده که نسبت به ‌مدت مشابه در سال قبل 18.5درصد، در سال 97بالغ‌ بر 21.3درصد و نسبت به 9‌ماه سال 96برابر 25درصد کاهش نشان می‌دهد. اطلاعات گمرک ایران حاکی از آن است که در 3 فصل سپری شده از سال 1399، ارزش صادرات ایران 25میلیارد و 100میلیون دلار و ارزش واردات ۲۶ میلیارد و ۸۰۰ میلیون دلار بوده که به‌ترتیب نسبت به‌مدت مشابه سال قبل، صادرات 20درصد و واردات 16درصد کاهش یافته است. با تفاصیل، تراز تجاری ایران در پایان 9‌ماه امسال، منفی 1.7میلیون دلار بوده است.

اما در این مدت بیشترین کالاهای وارداتی شامل چه چیزهایی بوده است؟ بررسی آمارهای گمرک نشان می‌دهد در این دوره 25میلیون تن کالا به کشور وارد شده که یک درصد کمتر از مدت مشابه سال قبل است. همچنین در 9 ماه گذشته 70درصد وزن واردات معادل 17.5میلیون تن به کالاهای اساسی و ضروری اختصاص داشته است.  در 9‌ماه امسال، مهم‌ترین مبادی وارداتی ایران به‌ترتیب کشورهای چین، امارات، ترکیه، هند و آلمان بوده‌ اند و در مقابل کشورهای چین، عراق، امارات، ترکیه و افغانستان نیز به‌عنوان 5مشتری عمده کالاهای ایرانی در فهرست مهم‌ترین خریداران قرار گرفته ‌اند. علاوه بر این کشورها که صادرات قابل‌توجهی به ایران داشته‌اند و 3 مورد از آنها یعنی چین، امارات و ترکیه در حوزه واردات ایران نیز درخشیده‌اند، کشورهای عراق و افغانستان نیز به‌عنوان دو مشتری عمده کالاهای ایرانی در فهرست تجارت خارجی 9ماهه قرار دارند؛ به‌گونه‌ای که عراق در این دوره زمانی با واردات ۲۰ میلیون و ۸۰۰هزار تن کالا به ارزش 5 میلیارد و ۹۰۰ میلیون دلار از ایران، در رتبه دومین مشتری عمده کالا و محصولات ایرانی را به‌خود اختصاص داده و بعدازآن افغانستان با خرید 5میلیون و ۲۰۰ هزار تن کالا به ارزش یک میلیارد و ۷۰۰ میلیون دلار، جایگاه پنجم عمده‌ترین مقاصد صادراتی ایران را از آن خود کرده است. همچنین آمارها نشان می‌دهد در 9‌ماه امسال، 5میلیون و ۲۰۰ هزار تن کالا از طریق قلمرو ایران به کشورهای همسایه ترانزیت شده، که نسبت به‌مدت مشابه سال قبل ۱۰.۹ درصد کاهش یافته و احتمالا محدودیت‌های تجاری کرونا یکی از عوامل عمده آن بوده است.