با افزایش نرخ ارز، افرادی وارد عرصه فعالیت شده‌اند که پیشینه‌ای در زمینه صادرات نداشته و تنها به طمع سودی که در این حوزه وجود دارد و تنها جذابیت بالا رفتن نرخ ارز آنها را به این سمت کشانده بود؛ از این رو، برای مبادلات خود با در دست داشتن کارت بازرگانی که اتفاقا بارها و بارها نسبت به صدور آن از سوی اتاق‌های بازرگانی هشدار داده شده بود، بدون اهلیت‌سنجی دقیق و البته به راحتی وارد این عرصه شده بودند.
صرافی‌ها می‌گویند که هر یک از همتایانشان برای ورود به سامانه نیما اهلیت‌سنجی می‌شوند و اطلاعات آنها به صورت تمام و کمال در اختیار بانک مرکزی قرار می‌گیرد؛ ضمن اینکه هر یک از فعالان اقتصادی، اسناد و مدارک معتبر برای فعالیت خود را حتما به بانک مرکزی ارائه کرده است؛ اما هر صادرکننده ای بدون اعتبارسنجی می تواند وارد این سامانه شود و اقدام به فروش ارز خود نماید.
اما مشکل صرافی‌ها با برخی از صادرکنندگان چیست. آنها می گویند برخی از این صادرکنندگان ارز خود را پیش از دریافت از طرف خارجی در سامانه نیما به فروش رسانده و صراف مورد نظر نیز بر اساس اعتبار خرید خود، معادل ارز اعلامی را به واردکننده دیگری فروخته است؛ حال به دلیل نوسانات نرخ ارز یا عدم دریافت ارز فروخته شده توسط صادرکننده، ارز پیش‌خرید شده به دست صرافی نرسیده و این امر آنها را دچار مشکل کرده است؛ چراکه باید از نقدینگی خود به واردکنندگان ارز ارائه کنند و تکرار این موضوع می‌تواند بنیه مالی و پشتوانه ارزی آنها را ضعیف کند.
آنها معتقدند که ذخیره های ارزی صرافی ها محدود است و پی از پایان آن صراف می ماند و واردکننده ای که ریال خود را برای خرید ارز به آنها داده است.
در این راستا یک فعال حوزه صرافی در گفتگو با خبرنگار اکسپورتنا می گوید: از آغاز فعالیت سامانه نیما پیشنهادهایی از سوی کانون صرافان ارائه شد؛ اما سیاستگذار به آن توجه نکردند. اولین مشکل این است یک حساب واسط وجود ندارد که صراف ها ریال خود را در آن واریز کنند و زمانی که صادرکننده ارز را به صراف تحویل داد، بانک مرکزی از آن حساب واسط پول را پرداخت کند.
وی می‌افزاید: این امر سبب شده است که یک سری از صادرکنندگانی که خوشنام و خوش قول نیستند؛ پیش از تحویل ارز خود که عمدتا به صورت پیش‌فروش از آنها خریداری شده، ریال را از صراف تحویل بگیرند؛ اما در موعد مقرر ارز خود را تحویل ندهند.
این فعال بازار ارز ادامه داد: این افراد زمانی که نرخ ارز افزایش پیدا می کند، ارز فروخته شده خود را به صراف تحویل نمی دهند؛ اینجاست که صراف می ماند و ارز فروخته شده که نمی تواند قیمت آن را تغییر دهد و به تبع آن صرافی اذیت می‌شود.
صراف دیگری نیز در گفتگو با خبرنگار اکسپورتنا معتقد بود که باید حساب واسط ایجاد شود که این مشکلات رفع شود تا صادرکنندگان در زمان مقرر ارز خود را واریز و وجه خود را دریافت کنند.
او می گوید: بدقولی هایی که توسط برخی صادرکنندگان صورت می‌گیرد، از طرف صرافی‌ها وجود ندارد و زمانی که متعهد می شود که فردا ارز واریز کند، واقعا این کار را انجام می‌دهد اما صادرکننده تعهد صراف را ندارد چراکه بانک مرکزی خواست که تمام صادرکنندگان از فیلتر سامانه نیما عبور کنند.
به گفته این صراف، بسیاری صادرکنندگان خرد هستند و طی مشکلاتی به پول خود دسترسی پیدا نمی کنند یا آن حسابی که می‌شناسند و به او معرفی می‌کنند تا ارز خود را در آن واریز کند که این امر آنها را با مشکلاتی مواجه می شود که امکان رفع تعهد خود به صراف را دچار اختلال می‌کند و دست صراف در حنا می ماند.
او با بیان اینکه صادرکنندگان بدون هیچ فیلتری وارد سامانه نیما می‌شوند، افزود: صراف در این شرایط باید به تمام صادرکنندگان در سامانه نیما اعتماد کند؛ در حالیکه بهتر است بانک مرکزی یا باید یک حساب واسط ایجاد کند تا صراف ها پول‌هایشان را آنجا واریز کنند که تعهدشان را انجام داده باشند و پس از انجام تعهد توسط صادرکننده این پول به صادرکننده داده شود یا یک اعتبارسنجی صورت گیرد که افرادی نمره مثبت و منفی دریافت می‌کند و بر اساس آن می توانند خرید و فروش بیشتری داشت.