معاون امور گمرکی گمرک ایران گفت: این سازمان در راستای تسهیل و تسریع در انجام تشریفات گمرکی کالاهای اساسی و ضروری از بنادر، دست به یکسری اقدامات تسهیل گر زده و این اقدامات در ۱۱ بند خلاصه می‌شود. اختصاص «مسیر سبز» برای اظهارنامه کالاهای اساسی و تولیدی، نخستین گام برای ترخیص کالاها به کشور است.
مهرداد جمال ارونقی افزود: بنا به اظهارات جمال ارونقی، برای روان‌سازی ترخیص کالاهای اساسی ضروری و اقلام واحدهای تولیدی، برای قرارگیری اظهارنامه‌های کالاهای تولیدی و اقلام اساسی یک مسیر سبز در نظر گرفته شده تا مشکل خاصی در ترخیص کالاهای وارد شده به بنادر پیش نیاید؛ چراکه بعد از اظهار کالا به گمرک ترخیص صورت می‌گیرد و هر آنچه اظهار شود درصورتی‌که مشکل قانونی نداشته باشد ترخیص می‌شود.
اقدام بعدی به گفته معاون فنی گمرک، این است که در صورت ارائه درخواست از سوی صاحبان کالا، با «حمل یکسره» کالای موضوع اظهارنامه موافقت شود. یعنی در صورت ارائه درخواست از سوی صاحبان کالا، با خروج شبانه‌روزی این اقلام حتی در روزهای تعطیل و ساعات غیراداری با رعایت سایر مقررات موافقت خواهد شد.
اما سومین گام تسهیل گر گمرک در زمینه روان‌سازی ترخیص کالاها، بر این اصل استوار شده که نظارت و همکاری لازم صورت پذیرد تا دستگاه‌های متولی صدور مجوزهای قانونی ازجمله «استاندارد، جهاد کشاورزی، بهداشت و ...» نسبت به نمونه‌برداری از کالاهای موضوع اظهارنامه بر روی کشتی حامل کالا، قبل از تخلیه و یا هنگام تخلیه کالا اقدام کنند. البته بر اساس توضیحات پیشین معاون فنی گمرک، در صورت قرارگیری اظهارنامه این اقلام در مسیرهای زرد و قرمز اظهارنامه به‌صورت تصادفی، کارشناسان و متصدیان رسیدگی‌کننده، نسبت به بررسی و انجام تشریفات گمرکی این اظهارنامه‌ها با رعایت قوانین مقررات مربوطه، در حداقل زمان ممکن و به‌صورت خارج از نوبت اقدام کنند.
«پذیرش مجوزهای ثبت سفارش تاریخ منقضی مربوط به کالاهای اساسی و ضروری»، از دیگر اقدامات گمرک در مورد کالاهای اساسی است تا با انجام تشریفات گمرکی این کالاها هیچ‌گونه وقفه‌ای در خروج آن از گمرک پیش نیاید. البته به گفته جمال ارونقی، در صورت انقضای مهلت مندرج در مجوزهای ثبت سفارش این کالاها، نسبت به پذیرش مجوزهای ثبت سفارش ارائه شده بدون تمدید مهلت مذکور با رعایت سایر مقررات مربوطه اقدام خواهد شد.
«پذیرش تفاوت ارزش استنباطی اقلام اساسی و ضروری مطابق مصوبات ستاد تنظیم بازار» از دیگر اقدامات گمرک در خصوص کالاهای اساسی به شمار می‌رود. بنا به اظهارات جمال ارونقی، گمرک مجاز است در رسیدگی‌های ارزشی خود از ارزش‌های تعیین شده در این کارگروه استفاده کند.
البته جمال ارونقی دراین‌باره توضیح داد که ۱.۵ درصد تلورانس وزنی برای کالاهای اساسی و ضروری و فله (حمل با کشتی) و همچنین ۳ درصد برای سایر کالاها است که مورد پذیرش قرار گرفته است. به گفته وی، این مصوبه با موافقت بانک مرکزی و سازمان گمرک، به‌تمامی گمرکات ابلاغ و در حال اجراست.
«پذیرش حداقل اسناد و مدارک مورد نیاز در راستای ترخیص کالا، ترخیص درصدی اقلاً اساسی در صف تأیید، درصورتی‌که مجوزهای قانونی لازم را داشته باشد موافقت با ترخیص نسیه و ترخیص با ضمانت‌نامه بانکی، پذیرش بدون گواهی مبدأ، پذیرش انبارهای اعلام شده از سوی کارگروه تنظیم بازار، پذیرش ضمانت‌نامه برای VAT و بحث پذیرش ارزش TSC» از دیگر اقدامات تسهیل گر گمرک در زمینه ترخیص به‌موقع کالاهای اساسی از گمرک و بنادر کشور است.
درهرصورت، گمرک با انجام اقدامات فوق درصدد است ترخیص کالا از گمرکات اجرایی در حداقل زمان ممکن صورت پذیرفته و هیچ‌گونه ایستائی در این خصوص وجود نداشته باشد.