تولید کفش در کشور از نمونه صنایعی به شمار می‌رود که از عَقَبه و سابقه قابل توجهی برخوردار است
این صنعت در صورت حمایت هر چه بیشتر از آن در هر دو حوزه سنتی (دستی) و صنعتی، شاهد حصول توفیقات اقتصادی ارزنده‌ای در این عرصه خواهیم بود. کفش از نمونه نیازهای ضروری به شمار می‌رود که تهیه و خرید آن برای تمامی اقشار جامعه از دهک‌های پایین و ضعیف تا طیف مرفه جامعه اجتناب‌ناپذیر است.
به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان، با توجه به جامعه هدف گسترده و فراگیر این محصول هر آنچه شاهد حمایت افزون‌تری در این عرصه باشیم، به همان میزان فرصت‌های شغلی فزاینده‌تری برای کشور و جامعه حاصل می‌شود و از دیگر سو با اتکای به این توان می‌توان در عرصه توسعه صادرات این محصول نیز به موفقیت‌های بسیاری نائل شد.
یکی از کانون‌های اصلی تولید کفش در ایران، به شهر تاریخی تبریز معطوف می‌شود، حوزه‌ای که هم‌اکنون نیز با وجود واردات بی‌رویه، قریب به دو هزار و 200 کارگاه تولید کفش با پنج هزار فروشگاه عرضه این محصول به انضمام لوازم جانبی مربوطه در آن، مشغول به فعالیت هستند و این تعدد و تکثر موید توان بالای اشتغالزایی این صنعت و پویایی و تکاپوی فعالیت مذکور در شهر اشاره شده است.
به واقع عقبه تاریخی بزرگ‌ترین شهرک چرم خاورمیانه در این شهر (بنا بر گزارشات موجود) از دیگر مولفه‌هایی است که ظرفیت‌های این حوزه صنعتی را در شهر تاریخی تبریز دوچندان کرده است.
آنچنان که مطالعات انجام شده نشان می‌دهد، قوم ماد به عنوان یکی از قدیمی‌ترین اقوام ایرانی، از نخستین گروه‌هایی به شمار می‌روند که از کفش به عنوان پاپوشی برای خویش بهره می‌بردند و این ادعایی است که به روشنی در کتیبه‌های به دست آمده ازآن دوران قابل اثبات است.
پس از آن، استفاده از کفش در دوران هخامنشیان نیز رایج و شایع بوده و هر چه از حیث تارخی رو به جلوتر حرکت می‌کنیم، کفش‌های مورد استفاده نیز با طراحی و اشکال نوین‌تری همراه می‌شوند و با بررسی کفش‌های مورد استفاده در دوران صفوی این سیر تاریخی به روشنی ملموس‌تر می‌شود. با چنین پیشینه‌ای، بیشتر به عمق توانمندی این مرز و بوم در تولید کفش و استفاده از آن پی خواهیم برد.
در حال حاضر نیز، کفش‌های دست‌دوز تبریز، در کل ایران، صاحب‌نام و شهره و کم نیستند جهانگردان و سیاحانی که با وجود آشنایی به برندهای صاحب‌نام تولید کفش در جهان، پس از حضور در ایران، نسبت به خرید کفش‌های دست‌دوز تبریزی به عنوان سوغات ایرانی (که هم هنر ایرانی و ظرافت صنایع دستی در آن لحاظ شده و هم از کیفیت بالا و مطلوبی برخوردار هستند)، مبادرت می‌ورزند.
توان تولید داخلی 400 میلیون جفت کفش در سال
چندی پیش رسول شجری، رییس اتحادیه کفاشان دست‌دوز با اشاره به لزوم مقابله با قاچاق کفش به کشور عنوان کرد: بنابر ارزیابی‌های انجام شده،سالیانه قریب به 500 میلیون دلار کفش به کشور قاچاق می‌شود این در شرایطی است که زمینه تولید 400 میلیون جفت در قالب تولید داخلی دراین مرز و بوم وجود دارد. حال آنکه در مقابل این حجم انبوه از قاچاق،تنها شاهد صادرات 120 میلیون دلار کفش به کشورهای
همسایه هستیم.
رییس اتحادیه کفش‌دوزان دست‌دوز می‌گوید: در طول سال، قریب به 250 میلیون کفش در ایران تهیه و استفاده می‌شود (که این عدد و رقم نیز وجهی دیگر از ظرفیت بالا و بالقوه موجود برای اشتغالزایی در این صنعت به شمار می‌رود.)
شجری عنوان می‌کند: صنعت کفش در تمامی دنیا در زمره فعالیت‌های اشتغالزا به شمار می‌رود و این ویژگی در کشورهایی همچون آمریکا، چین، هند و... که از جمعیت بالا و قابل‌توجهی برخوردار هستند بیشتر به چشم می‌آید.
سهم 1درصدی ایران از گردش 120 میلیارد دلاری صنعت کفش در جهان
رییس اتحادیه کفش ماشینی (علی اژدرکش) نیز معتقد است: ظرفیت‌های بالقوه و کم‌نظیر صنعت مذکور، به تنهایی قادر است بخش قابل توجهی از معضل بیکاری در کشور را تعدیل و مرتفع کند.
وی ضمن انتقاد از جایگاه کفش ایران در بازارهای بین‌المللی، در گفت‌وگویی با رسانه‌ها می‌گوید: از مجموع گردش مالی 120 میلیارد دلاری کفش در جهان، سهم ایران قریب به یک درصد برآوُرد می‌شود (که این عدد و رقم برای عرصه‌ای که ایران از حیث تاریخی، تولیدی و کیفی در آن توانمند است، بسیار اندک و ناچیز به نظر می‌رسد. )
به‌زعم رییس اتحادیه کفش ماشینی،با یک برنامه‌ریزی مناسب می‌توان در یک بازه زمانی 3 تا 5 ساله، صادرات کفش کشور را تا دو میلیارد دلار افزایش داد.
چندی پیش مجید خدابخش، استاندار آذربایجان‌شرقی نیز در جلسه ستاد اقتصاد مقاومتی استان مذکور که با محوریت بررسی مشکلات و مسائل مرتبط با صنعت کشور در این خطه برگزار شد عنوان کرد: بازدید رییس جمهور از بازار کفش این منطقه، حامل دستاوردهای مطلوب و قابل توجهی بود و ما نیز به عنوان نماینده دولت در استان،موظف به مرتفع کردن مشکلات و چالش‌های پیش روی این صنعت هستیم.
وی با اشاره به مشکل تامین مواد اولیه بعد از بالا رفتن نرخ ارز به عنوان یکی از مهم‌ترین چالش‌های پیش روی تولیدکنندگان گفت: دولت مسیر قانونی برای تامین ارز مورد نیاز فعالان این عرصه را فراهم کرده و می‌طلبد با لحاظ کردن خلاقیت،تنوع و نوآوری هر چه بیشتر در این حوزه تولیدی، شاهد نائل شدن به موفقیت‌های هر چه بیشتری باشیم که حصول این امر مستلزم نقش‌آفرینی مثبت و سازنده بخش خصوصی خواهد بود.
خدابخش در این جلسه گفت: با تکمیل زنجیره تولید در صنعت کفش، باید قیمت تمام‌شده این محصول با کاهش هر چه بیشتری همراه شود تا بدین‌ترتیب زمینه رقابتی‌تر شدن آن در بازارهای خارجی به نحو شایسته و مطلوب‌تری فراهم شود.
بابک یزدان‌بین، یکی از فعالان حوزه تولید و توزیع کفش در تشریح ظرفیت‌های بالقوه اقتصادی موجود در این حوزه اظهار کرد: در نگاه اول، زمینه و فرصت‌های شغلی صنعت کفش به همین محصول خلاصه می‌شود اما در واقع امر با توسعه این صنعت، عرصه‌های دیگر همچون صنعت چرم طبیعی، مصنوعی، پلیمر، پتروشیمی بسته‌بندی، قالب‌سازی، نساجی، توزیع، خدمات و تعمیرات و. . . نیز شکوفا خواهد شد و این زنجیره موید ابعاد متعدد و نهفته، برای ایجاد فرصت‌های شغلی هر چه بیشتر در این عرصه است.
وی افزود: متاسفانه آنچنان که آمار و اخبار رسانه‌ها نشان می‌دهد ضریب افزایش واردات بی‌رویه قاچاق به کشور از سال 80 به بعد افزایش یافته و می‌طلبد برای کاهش بیشتر این عارضه، تلاش افزون‌تری لحاظ و عملیاتی شود.
یزدان‌بین معتقد است؛ این عارضه در شرایطی بر صحنه تولید کفش کشور سایه انداخته که عرصه فوق (صنعت کفش) می‌تواند به عنوان موتور و پیشران حرکتی اقتصاد کشور به نحو شایسته‌تری نقش‌آفرینی کند که تحقق این امر مستلزم فرهنگ‌سازی در راستای حمایت از کفش ایرانی به عنوان یکی از مصادیق حمایت از کالای ایرانی و پشتیبانی و کمک فزاینده‌تر دستگاه‌های ذی‌ربط و متولی است.
لزوم توسعه تکنولوژی تولید چرم در کشور
شجری، رییس اتحادیه کفش دست‌دوزان در تهران معتقد است،یکی از ضروریات صنعت کفش کشور به توسعه تکنولوژی تولید چرم در کشور به عنوان ماده اولیه اصلی این کالا بر‌‌می‌گردد. از کشور ترکیه به عنوان مصداق و نمونه‌ای در حرکت موفق و سازنده برای نوآوری تجهیزات و ادوات تولید چرم نیز می‌توان نام برد.
آنچنان که این مقام مسوول در اتحادیه کفش دست‌دوز عنوان می‌کند، در حال حاضر ظرفیت تولیدی حدود 50 درصد برآورد می‌شود، بالطبع با در نظر گرفتن این عدد و رقم (که البته بعضا از سوی برخی تا 60 درصد نیز عنوان می‌شود) به روشنی به این واقعیت پی می‌بریم که در صورت حمایت هر چه بیشتر و رفع مشکلات موجود در این عرصه همچون موضوع مالیات و دارایی، قیمت حامل‌های انرژی قانون کار، بیمه و عدم ساماندهی کارخانجات و فقدان نظارت و کنترل کافی بر مراکز تولید مواد اولیه این محصول(به زعم رییس اتحادیه کفش‌دوزان تهران)، می‌توان به دستاوردهای هر چه بیشتری در این صنعت نائل شد.
نباید از ضرورت افزایش بُرد صادرات کفش ایرانی نیز غافل شد و در شرایطی که عمده تولیدات ایران در این بخش معطوف به کشورهای همسایه می‌شود با بازاریابی حرفه‌ای، تبلیغات هدفمند و حضور پررنگ‌تر در نمایشگاه‌های بین‌المللی، می‌توان نقش هر چه بیشتر و سازنده‌تری را در بازار دیگر کشورهای جهان و حتی قاره‌های مختلف دنیا ایفا کرد، امری که مستلزم برنامه‌ریزی اصولی،هوشمندانه و هر چه دقیق‌تر است.