مطالبه صنعتگران در جلسه با وزیران نفت و صنعت چه بود؟

شورای عالی بورس در 27 مردادماه عرضه محصولات فلزی و پتروشیمی در بورس کالا را به دلیل قیمت گذاری نادرست و شکاف فاحش نرخ میان نرخ رسمی و بازار آزاد کالاها متوقف کرد، زیرا تخفیفی که دولت با دلار 4200 تومانی قصد داشت به واحدهای تولیدی پایین دستی و در نهایت به مردم برسد، به واسطه ها می رسد.

به گزارش ایرنا، با وجود تاکید کارشناسان بر واقعی کردن قیمت محصولات عرضه شده در بورس کالا و محاسبه قیمت ها بر مبنای بازار ارز ثانویه، اما مقاومت هایی در مقابل آن انجام شد به طوری که برخی همچنان بر تداوم عرضه محصولات به نرخ ارز 4200 تومانی تاکید دارند.

عرضه محصولات پتروشیمی به نرخ ارز 4200 تومانی سبب شده است که دلالان این محصولات را خریداری کرد و یا با چند برابر قیمت در داخل به فروش رسانده و یا آن را صادر می کنند.

کمبود و گرانی مواد اولیه مختلف باعث شده تولیدکنندگان واقعی بخش پایین دستی از حجم فعالیت های خود بکاهند.

مشکلات بخش پایین دستی پتروشیمی

«علیمردان شیبانی» عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران  درباره مشکلات تامین مواد اولیه مورد نیاز صنایع پایین دست پتروشیمی، گفت: مواد اولیه برای صنایع پایین دستی مانند سوخت خودرو است؛ اگر شما بهترین خودرو را هم داشته باشید به طور قطع بدون بنزین روشن نخواهد شد به این ترتیب تامین مواد اولیه از مهم ترین فاکتورها برای ادامه و رشد تولید است.

این عضو هیئت مدیره انجمن صنایع نساجی ایران که خود از مصرف کنندگان مواد اولیه پتروشیمی است، افزود: در حوزه صنایع نساجی، دو نوع مواد اولیه داریم؛ یکی مواد اولیه طبیعی مانند پنبه و دیگری مواد اولیه مصنوعی که شامل مواد پتروشیمی است. 

شیبانی اضافه کرد: در پنبه که بحث الان ما نیست، کمبود بسیار محسوسی داریم که متاسفانه ناچاریم آن را از خارج از کشور وارد کنیم، اما در خصوص مواد پتروشیمی، حدود 12 تا 10سال پیش 100 درصد این مواد را از خارج وارد می کردیم و پس توسعه صنعت پتروشیمی ایران، از واردات این مواد بی‌نیاز شدیم.

وی ادامه داد: متاسفانه گاهی نحوه توزیع و تامین این مواد به قدری سخت می شود که می گوییم ای کاش امروز هم می توانستیم مانند گذشته واردات انجام می دادیم.

معضلات پایین دستی ها پیش از راه اندازی بورس کالا

عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران بیان داشت: در سال های گذشته متاسفانه دسترسی ما به عنوان صنایع پایین دستی به این مواد نه تنها راحت نبوده بلکه بسیار دشوار و گاهی غیرممکن بوده است. 

این عضو هیئت مدیره انجمن صنایع نساجی ایران با بیان اینکه تا پیش از اینکه مواد پتروشیمی در بورس کالا عرضه شود، ماجرا بسیار تاسف آورتر بود، افزود: در آن زمان، صنایع پایین دست باید ساعت ها مقابل اتاق فروش پتروشیمی‌ها صف می‌کشیدیم که آیا مواد را به ما می‌دادند یا خیر.

وی یادآور شد: از وقتی که مواد پتروشیمی به بورس وارد شد و تولیدکنندگان با ظرفیت های مختلف کنار هم قرار گرفتند و واحد های پتروشیمی عرضه های هفتگی را بر اساس این نیاز به بورس عرضه می کردند، خریدها سرعت گرفت و صنایع پایین دستی توانستند با تامین نیاز مواد اولیه رشد کنند. 

پیشنهاد دلالان برای فروش مواد اولیه به نرخ روز ارز 

وی گفت: «متاسفانه دوستان ما در پتروشیمی ها روزگار مطلوب ما صنایع پایین دستی که مستقیم از بورس خرید می کردیم و در حال توسعه بودیم را برنتافتند. به تدریج شاهد نوسان و کاهش چشم گیر در حجم عرضه ها بودیم که البته در این روند گناه از بورس نیست و هرآنچه به بورس اعلام شود روی میز فروش قرار می گیرد. 

عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی ایران با بیان اینکه این اتفاق با ورود دلار 4200 تومانی به اقتصاد به عنوان ارز رسمی شدت گرفت، افزود: «در کمال تاسف به دلیل به صرفه بودن خرید مواد اولیه به مبنای دلار 4200 تومانی در بورس کالا، به ما صنایع پایین دست به اندازه نیازمان مواد نمی رسد اما 2 ساعت بعد از معاملات، واسطه ها به ما زنگ می زنند و پیشنهاد فروش همان مواد اولیه ای که ما به آن در تالار دسترسی پیدا نکردیم را با نرخ روز دلار اعلام می کنند.

وی خاطرنشان کرد: این است قصه پرغصه ما که در این بین، برخی ها با اهداف خاص مشکلات را گردن سایت بهین یاب و بورس کالا می اندازند اما ایراد کار جای دیگری است. 

جلسه مشترک وزیران نفت و صنعت

این عضو هیئت مدیره انجمن صنایع نساجی ایران گفت: «از ادامه روند محاسبه قیمت ها براساس دلار 4200 تومانی در بورس کالا تعجب می کنم زیرا به تازگی در جلسه ای که با حضور بیژن زنگنه وزیر نفت و محمد شریعتمداری وزیر صنعت برگزار شد، تقریبا همه صنعت گران از بالادستی و پایین دستی از فساد و رانت ناشی از 2 نرخی بودن نرخ ارز گلایه کردند.»

وی با بیان اینکه باید تا به امروز قیمت کالاها در بورس کالا با ارز بازار ثانویه محاسبه می شد، افزود: «از طرفی عنوان شد که رئیس جمهوری اختیار کامل تصمیم های حوزه پتروشیمی ها را در تولید و توزیع و... مستقیم به وزیر نفت واگذار کرده است که با توجه به تجربه و سابقه کاری وی در حوزه نفت به نظر می رسد با بسیاری از مشکلات آشنا بوده و برای حل آنها قدم های مثبتی بر خواهد داشت.»

شیبانی درباره اوضاع تامین مواد اولیه صنعت نساجی از بورس پیش از دلار 4200 تومانی، گفت: «اوضاع به مراتب بهتر بود و می توان ادعا کرد اکثرا مشکلی در تامین مواداولیه نداشتیم.»

عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران یادآورشد: زمانی که همه می دانند قیمت واقعی ارز 4200 نیست، عرضه کالا براساس دلار 4200 عملا حکم دریافت ارز 4200 تومانی را دارد؛ مشخص است که زمینه حضور واسطه ها به هر طریقی در معاملات فراهم می شود. 

وی اضافه کرد: بدین ترتیب، مزیتی که قرار بود نصیب تولیدکننده شود، در عمل به واسطه ها می رسد و تولیدکننده و مصرف کننده نهایی باید براساس همان نرخ واقعی دلار خرید کنند.

ایرادات بهین یاب باید برطرف شود

این عضو هیئت مدیره انجمن صنایع نساجی ایران گفت: در حوزه پتروشیمی تولیدکنندگان واقعی براساس سهمیه سامانه «بهین یاب» از طریق بورس خرید می کنند، اما این سایت اشکالاتی دارد که باید اصلاح شود.

عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران افزود: در سال های اخیر اطلاعات این سایت نیز با تلاش کارشناسان صنعت در سراسر کشور و بر مبنای پروانه های بهره برداری و فهرست پرداخت بیمه ها، قبض برق و مالیات بر ارزش افزوده تکمیل شده است. 

شیبانی تاکید کرد: مشکلات اطلاعاتی این سایت باید حل شود نه آنکه یکباره روی آن یک خط قرمز کشید. 

وی اضافه کرد: «متاسفانه شواهد نشان می دهد برخی دوستان با اعلام ایراد از سایت بهین یاب به دنبال فروش محصولات پتروشیمی در خارج از بورس هستند که بارها گفته ایم این تلاش ها و اقدامات به صنعتگر واقعی لطمه وارد خواهد کرد.»

شیبانی ادامه داد: «اگر روزی محصولات در بورس عرضه نشود، واحدهای تولیدی توان امضای قرارداد با پتروشیمی ها را نخواهند داشت و مرجعی برای تعیین قیمت ها باقی نمی ماند؛ ضمن آنکه مشخص نمی شود قیمت ها چگونه و مشکلات از کجا نشات می گیرد.

وی بیان داشت: اما امروز به واسطه شفافیت بورس کالا به سرعت می توان معضلات را ریشه یابی کرد و برای تنظیم بازار تصمیم گرفت. 

قیمت محصولات پتروشیمی باید واقعی شود

عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران درباره راهکارهای بهبود بازار عرضه محصولات پتروشیمی نیز گفت: تقویت بورس کالا در حوزه عرضه مواد اولیه، ضروری است.

این عضو هیئت مدیره انجمن صنایع نساجی ایران افزود: اگرچه در هر بازاری مشکلاتی وجود دارد اما امروز در شرایط سخت اقتصادی، باید همه به این باور برسیم که در یک قایق نشسته ایم، دولتی و خصوصی فرقی نمی کند، اگر اتفاقی برای کشور بیفتد، همه را تحت تاثیر قرار می دهد. 

شیبانی ادامه داد: وقتی همه می دانیم قیمت واقعی کالاها براساس دلار بازار آزاد است، نرخ 4200 تومان حاصلی جز تلاطم و تقاضای کاذب نخواهد داشت، بنابراین باید قیمت کالاها واقعی شود.

وی اضافه کرد: واقعی شدن قیمت ها در بورس کالا خود به خود باعث ایجاد تعادل در بازار و تامین مناسب مواد اولیه تولید می شود. 

عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی ایران گفت: از صنایع بالادست نیز انتظار است تا به تامین نیاز واقعی واحدهای داخلی اقدام کنند.

شیبانی گفت: اگر امکان خرید مواد اولیه به صورت اعتباری از بورس کالا فراهم شود، بسیاری از مشکلات ما حل خواهد شد که البته در این زمینه بانک ها باید کمک بیشتری به ما کنند.