مدیرعامل شرکت بورس کالای ایران می‌گوید: بنا داریم از مصرف کالای عرضه شده بورس کالا در صنایع پایین‌دست مطمئن شویم به‌طوری که با زیرنظر گرفتن عملکرد شرکت‌ها، کدها و تقاضاهای غیرواقعی را با همکاری وزارت صنعت و سازمان حمایت حذف خواهیم کرد.
حامد سلطانی‌نژاد با اشاره به مطالب فوق بیان کرد: عرضه محصولات و مواد اولیه در بورس کالای ایران برای شرکت‌های پایین‌دستی بر اساس عملکرد شرکت‌های تولید‌کننده ادامه دارد و روند آن رو به افزایش است.
به گزارش کالا خبر، وی گفت: در مورد بسیاری از کالاها در روزها و ماه‌های اخیر افزایش عرضه را داشتیم، ضمن اینکه بعد از اعلام نرخ ۴۲۰۰تومانی برای دلار به عنوان نرخ ارز رسمی، قیمت‌های پایه در بورس کالا بر مبنای ارز ۴۲۰۰تومانی ارزش‌گذاری می‌شود و رقابت‌ها بر همان مبنا روی قیمت‌ها انجام می‌شود.
وی اضافه کرد: این اتفاق موجب شد قیمت‌هایی که در بورس کالا کشف می‌شود، بعضا از قیمت‌های جهانی و قیمت‌های خارج بورس بسیار پایین‌تر باشد و به شدت تقاضا برای محصولاتی که در بورس عرضه می‌شود، افزایش یابد.
سلطانی‌نژاد گفت: در این مدت برای عرضه مس رشد ۶۶درصدی داشتیم، این در حالی است که تقاضای آن رشد ۱۳۳درصدی داشته است، بنابراین اختلاف قیمت بورس و قیمت جهانی موجب شده خیلی از کسانی که تولید‌کننده پایین‌دستی واقعی هم نیستند به خرید این کالاها متمایل شوند و بعضا آن را یا در بازار بیرون بورس بفروشند یا صادر کنند و رقیب تولید‌کننده شوند.
خرید با مجوزهای لازم
وی افزود: کسانی می‌توانند در بورس خرید کنند که مجوزهای لازم را داشته باشند؛ بعضی از کالاها را افراد یا شرکت‌هایی می‌توانند از بورس خرید کنند که در سایت بهین‌یاب وزارت صنعت به عنوان تولید‌کننده ثبت شده باشند، در مورد برخی کالاهای دیگر مانند مس هم فقط کسانی می‌توانند خرید کنند که از مجوز یا پروانه بهره‌برداری از محصولات مس در صنایع پایین‌دستی برخوردار باشند.
مدیرعامل شرکت بورس کالای ایران گفت: برخی کسانی که بعد از ابلاغ سیاست‌های جدید ارزی به خرید واقعی اقدام کردند، متقاضیان غیرواقعی بودند از این‌رو برای اینکه بتوانیم فقط خریداران واقعی را تامین کنیم با هماهنگی وزارت صنعت، خرید ۲۴ماه گذشته آنان از بورس را مبنا قرار دادیم تا معادل متوسط همان مقدار خرید در عملکرد ۲۴ماهه گذشته را خرید کنند که کمک می‌کند تقاضاها واقعی باشد.
سلطانی‌نژاد افزود: کسانی که جدید وارد این بازار شدند، بر اساس پروانه بهره‌برداری که از وزارت صنعت دریافت کردند، می‌توانند اقدام به خرید از بورس کالا کنند.
حذف تقاضای کاذب
وی اضافه کرد: این تدبیر کمک کرد تا بسیاری از تقاضاهای کاذب از بازار خارج شود و فرآیند کشف قیمت به گونه‌یی پیش رود که تقاضای کاذبی در مورد عرضه‌ها نداشته باشیم، ضمن اینکه با همکاری تولیدکننده‌ها در بسیاری از کالاها عرضه‌ها را در بورس افزایش دادیم. سلطانی‌نژاد گفت: اگر چه تقاضا درباره محصولی مانند مس ۱۳۳درصد و عرضه آن ۶۶درصد افزایش یافت، اما امیدواریم با حذف تقاضای کاذب بتوانیم کالای بیشتری را به سمت تولید‌کنندگان، مصرف‌کنندگان و صنایع پایین‌دستی واقعی در حوزه کالاهای مختلف هدایت کنیم.
وی ادامه داد: از ابتدای امسال تاکنون بیش از ۲۴هزار تن عرضه مس صورت گرفته در حالی که سال گذشته این میزان عرضه ۱۵هزار تن بود اما برای این ۲۴هزار تن عرضه ۵۹هزار تن تقاضا وارد شده در حالی که در سال ۹۶ این تقاضا ۲۵هزار تن بوده است. از ابتدای امسال تاکنون همه ۲۴هزار تن محصول عرضه شده به فروش رفت در حالی که سال گذشته ۱۵هزار تن مس معامله شده است.
برخورد قاطع با متخلفان
مدیرعامل شرکت بورس کالای ایران گفت: بنا داریم از مصرف کالای عرضه شده بورس کالا در صنایع پایین‌دست مطمئن شویم، اما اگر کسانی در پایین‌دست وجود داشته باشند که بخواهند کالا را از بورس بگیرند و صادر کنند یا کالایی مانند مس را تبدیل به قراضه کنند و به خود تولید‌کننده بفروشند یا ناهنجاری‌هایی از این دست به وجود آید، قطعا با این افراد برخورد می‌کنیم و کدها و تقاضاهای غیرواقعی را با همکاری وزارت صنعت و سازمان حمایت حذف خواهیم کرد.
سلطانی‌نژاد افزود: کسانی که خرید می‌کنند اگر کالا را صرف تولید نکنند، مطمئن باشند با ممیزی‌هایی که بعدا صورت خواهد گرفت، کشف خواهند شد و جرایم سنگینی برای آنها در نظر گرفته خواهد شد.
وی افزود: کاهش قیمتی که به واسطه ارزش‌گذاری ارز با نرخ‌های تعیین شده صورت گرفته بیشتر با هدف کمک به صنایع داخلی پایین‌دستی و جلوگیری از افزایش قیمت کالاها و به نفع مردم طراحی شده اما اگر کسانی بخواهند از این سازوکار سوءاستفاده کنند، قطعا با آنها برخورد خواهد شد.
حذف کد‌‌‌های کاذب
سلطانی‌نژاد گفت: در حوزه پتروشیمی عملکرد شرکت‌های پتروشیمی برای خرید از بورس مبنا قرار گرفته که کمک می‌کند، کسانی که شفاف هستند و فعالیت‌شان زیرزمینی نیست و همواره طرفدار شفافیت و کارایی بورس هستند، تشویق شوند.
وی افزود: با حذف بسیاری از کدهایی که سال‌های گذشته فعال نبودند اما اکنون شروع به فعالیت کردند به سمت واقعی شدن تقاضا پیش رفتیم هر چند می‌طلبد، دستگاه‌های دیگر هم وظایف خود از جمله وظایف نظارتی را انجام دهند، یعنی نظارت کنند. کالایی که در بورس و پایین‌تر از قیمت جهانی در اختیار عده‌یی قرار می‌گیرد آیا واقعا تبدیل به تولیدات صنایع پایین‌دستی می‌شود یا خیر؟ نظارت کنند که صادرات مواد اولیه در حداقل خود انجام شود و بتوانیم از تقاضاهای کاذب و به وجود آمدن رانت برای عده‌یی خاص جلوگیری کنیم.
مدیرعامل شرکت بورس کالای ایران گفت: در حوزه مس افزایش ۱۰۰درصدی تقاضا در 3ماهه امسال در مقایسه با سال قبل وجود دارد که با رصد خرید و رصدهای نظارتی، کدها و تقاضاهای کاذب حذف خواهد شد.
رصد موضوعات مالیاتی
سلطانی‌نژاد افزود: معیاری که ما به عنوان بورس می‌توانیم برای تشخیص تقاضای واقعی مدنظر قرار دهیم، بحث مالیاتی است یعنی اگر کسی مالیات پرداخت نکرده باشد و مفاصاحساب مالیاتی برای ما نیاورد، اجازه خرید نمی‌دهیم ضمن اینکه می‌توان روند تولید متقاضیان را از جانب سازمان صنعت، معدن و تجارت استان‌ها رصد و فهرست بیمه آنها را کنترل کرد و قبض برق‌شان را بررسی کرد. این در حالی است که سازمان حمایت می‌تواند، بررسی کند کالای خریداری شده از بورس برای تولید استفاده شده یا خیر ؟
وی ادامه داد: احتمال دارد، شرکت‌های واقعی هم افزایش تقاضا داده باشند و محصول را در جای دیگر مصرف کنند که در این باره عملکرد آنها هم رصد می‌شود به این شرکت‌ها هم هشدار می‌دهیم که اگر به جای تولید، کالا را صادر یا با آن تجارت کنند، عملکرد و حساب‌هایشان رصد می‌شود بنابراین عواقب خوبی در انتظارشان نخواهد بود، زیرا تولید‌کننده برای ایجاد ارزش افزوده، ماده اولیه را در اختیار صنایع پایین‌دستی قرار می‌دهد وگرنه خود می‌توانست، صادر کند.
سلطانی‌نژاد بیشتر کالاهای عرضه شده در بورس کالا را مشمول افزایش تقاضا بعد از ابلاغ سیاست‌های جدید ارزی دانست و گفت: این افزایش تقاضا در حوزه کالای پتروشیمی، مس، فولاد، آلومینیوم، سرب و روی با توجه به کاهش قیمت‌شان در بورس در مقایسه با قیمت‌های جهانی مشهود بود به گونه‌یی که در برخی کالاها این افزایش تقاضا چند برابر شد.
عرضه کالا برای مصرف داخلی
وی با بیان اینکه کالایی که در بورس عرضه می‌شود، عموما برای مصرف داخل است، گفت: مبنای قیمت‌های پایه در بورس کالا، دلار ۴۲۰۰تومانی است اما تا سقف ۱۰درصد در بسیاری از کالا می‌تواند رقابت صورت گیرد، علت آن هم این است که تولید‌کننده می‌تواند همین کالای خود را در بازارهای جهانی با قیمت‌های بالاتر به فروش برساند، اما آن را در بازار بورس با حاشیه‌یی بالاتر از قیمت پایه به فروش می‌رساند.
سلطانی‌نژاد افزود: در بسیاری از کالاهای عرضه شده در بورس کالا قیمت‌ها بسیار پایین‌تر از قیمت‌های جهانی است. قیمت کالای مس در حال حاضر در بورس کالا ۳۰هزار تا ۳۳هزار تومان است در حالی که قیمت جهانی آن بیش از ۴۵هزار تومان است که این فاصله باید تا حدی پوشش داده شود تا میل به صادرات، سفته‌بازی و سوداگری افزایش نیابد ضمن اینکه منافع تولید‌کننده هم باید حفظ شود.
قیمت پایین؛ افزایش تقاضا
وی گفت: اینکه ادعا شود، قیمت‌های عرضه شده در بورس بالاست، واقعا اینچنین نیست بلکه قیمت‌ها بسیار پایین‌تر از قیمت‌های جهانی و حتی پایین‌تر از قیمت‌های خارج از بورس است، ضمن اینکه افزایش تقاضا هم به علت همین پایین بودن قیمت در بورس کالاست.
سلطانی‌نژاد اضافه کرد: آنهایی که تولید صادراتی دارند با توجه به ارزش افزوده‌یی که روی کالا انجام می‌دهند، صادرات برایشان به‌صرفه است، زیرا ماده اولیه را با قیمت بسیار پایین دریافت می‌کنند.
مدیرعامل شرکت بورس کالای ایران گفت: به این ترتیب در رقابت انجام شده در تالار بیشترین قیمت عرضه شده در بورس کالا بر مبنای دلار ۴۶۰۰ تومان است حتی بعضی وقت‌ها به ۴۶۰۰تومان هم نمی‌رسد و بین ۴۲۰۰ تا ۴۳۰۰تومان متغیر است بنابراین ادعای فروش کالا در بورس با دلار تا ۷۰۰۰ تومان صحت ندارد. سلطانی‌نژاد افزود: درخواست ما این است در پالایش متقاضیان به سمت تقاضا، انجمن‌ها و متقاضیان واقعی به ما کمک و تقاضاهای غیرواقعی را گزارش کنند، زیرا خاصیت بورس شفاف‌سازی است.
خیانت به کشور
وی ادامه داد: اینکه تولید‌کننده بخواهد ظرفیت تولید را به جای آنکه کالای پایین‌دستی تولید و روانه بازار کند در اختیار کسی دیگر قرار دهد، خیانت به کشور است.
سلطانی‌نژاد در این باره که مسوول اصلی در ارائه مجوز خرید و حفظ تقاضاهای کاذب از بورس کالا چه نهاد و سازمانی است، گفت: در درجه نخست خود انجمن‌های تخصصی کمک کنند، زیرا هیچ کس بهتر از انجمن‌های بخش خصوصی اعضا را نمی‌شناسند، تولید‌کننده‌های غیر واقعی را اخراج و گزارش کنند. در گام بعدی ادارات صنعت، معدن و تجارت استان‌ها و شهرستان‌ها باید راستی‌آزمایی کنند با معیارهایی مانند قبض برق، فهرست بیمه و فروش مالی رصد لازم را انجام دهند ما هم از سازمان حمایت در بعد نظارتی کمک خواهیم گرفت که اگر این اقدامات انجام شود، تقاضاهای کاذب به سرعت حذف خواهد شد.