رونق بازار برندهای خارجی پوشاک همزمان با مشکلات صنعت پوشاک داخلی گره بزرگی بر تار و پود پوشاک وطنی زده که در «سال حمایت از کالای ایرانی» نیازمند توجه جدی و اقدامات فوری است.
در چنین شرایطی به منظور تحقق شعار پراهمیت سال، حمایت از کالای ایرانی در گرو ارتقا کیفی آن است و اهمیت این امر در بخش پوشاک با توجه به حجم بالای کالای قاچاق و رقبای قدرتمندی که در همسایگی ایران قرار دارند دوچندان می شود.
به گزارش صنعت نساجی و پوشاک از ریسندگی تا رنگرزی گرفته تا تولید پارچه و دوخت لباس زنجیره ای را تشکیل می دهد که افزایش کیفیت محصولات آن در گرو توجه به رفع مشکلات از نخستین حلقه یعنی ریسندگی تا آخرین حلقه یعنی دوخت و عرضه پوشاک است.
تولیدکنندگان در هر حلقه از زنجیره صنعت نساجی و پوشاک مشکلات متعددی را مطرح می کنند که در مجموع باعث نزول کیفیت در پوشاک تولیدی شده است.
* فرسودگی ماشین آلات
صاحب یک واحد نساجی در خراسان رضوی گفت: بزرگترین مشکل در زمینه تولید پوشاک و نساجی ایران قیمت بالای تمام شده بخش تولید است.
غلامعلی رخصت افزود: واحدهای تولیدی در زمینه ریسندگی و بافندگی وضع مطلوبی دارند اما در بخش رنگرزی و تکمیل مشکل جدی است زیرا تاکنون کمترین سرمایه گذاری در این بخش انجام شده است.
مدیرعامل شرکت صنعتی تولیدی مهتاطوس بااشاره به اینکه در خراسان رضوی هیچ واحد رنگرزی به روز و پیشرفته ای وجود ندارد،ادامه داد: ماشین آلات و فناوری در بخش رنگرزی و تکمیل، قدیمی و عقب تر از دنیا است در حالی که با ارتقا سطح فناوری و به روز کردن ماشین آلات می توان قیمت تمام شده را در این بخش کاهش داد.
وی گفت: از سوی دیگر بخشهای مختلف صنعت نساجی از ارز دولتی برخوردارند اما از ابتدا بخش رنگرزی و تکمیل هیچ سهمی از ارز دولتی نداشت و هنوز ارز را با نرخ آزاد دریافت می کند که این موضوع نیز هزینه های آن را افزایش می دهد.
رخصت بابیان اینکه برای نجات صنعت پوشاک و رقابت با برندهایی که بر این صنعت مسلط شده اند باید کالای باکیفیت و پارچه مرغوب تولید شود ،افزود: تسهیلات بانکی با بهره ارزان باید در اختیار صنعت نساجی قرار بگیرد تا حداقل بخش رنگرزی و تکمیل شده جانی دوباره بگیرد.
* قاچاق معضل صنعت پوشاک و نساجی
براساس اعلام کمیسیون مبارزه با قاچاق کالا و ارز خراسان رضوی پوشاک همواره بیشترین حجم قاچاق کالا را در این استان به خود اختصاص داده که عمدتا از استانهای دیگر به خراسان وارد می شود.
یک صنعتگر در این خصوص گفت: صنعت پوشاک و منسوجات بیشترین آسیب را از قاچاق کالا دیده است بطوری که قاچاق منجر به تعطیلی برخی واحدها شده است.
وی اظهارداشت: در یک سال اخیر مبارزه با قاچاق کالا و ارز از سوی مسئولان نظارتی به جد پیگیری شده که اثرات مطلوبی برجای گذاشته و باعث جان گرفتن دوباره برخی واحدها به ویژه در حوزه پوشاک و منسوجات شده است.
رخصت افزود: باید با قاچاق کالا مبارزه کرد اما پیش از آن مشکل اصلی اقتصاد با توسعه تولید صنعتی حل می شود زیرا تا زمانی که کالا با کیفیت و قیمت مناسب در اختیار مردم گذاشته نشود نمی توان مانع آنها از خرید کالای خارجی یا قاچاق شد.
وی گفت: هم اکنون در کل خراسان رضوی یک واحد تولیدی استاندارد و پیشرفته با تولید مرغوب در زمینه دوخت پوشاک وجود ندارد در حالی که دستکم 200 واحد تولید و دوخت پوشاک در ایران مورد نیاز است.
وی افزود: از سوی دیگر قیمت تمام شده کالای تولیدی در ایران به دلایل مختلف از جمله نرخ زیاد سود تسهیلات، نبود تولید انبوه، قدیمی بودن ماشین آلات و فناوری و اعمال 9 درصد مالیات بر ارزش افزوده بسیار زیاد بوده و توان رقابت را از واحدهای تولیدی گرفته است.
*هزینه های سربار توان رقابت را گرفته است
دبیر خانه صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی نیز گفت: 20 درصد سود تسهیلات بانکی، بیمه و مالیات هزینه های سربار بخش تولید هستند که حاشیه سود زیادی برای این بخش ایجاد می کنند و ادامه این روند تولید باکیفیت و قیمت مناسب را دچار معضل می کند.
فیروز ابراهیمی افزود: شاخص تامین مالی به عنوان یک عامل اثرگذار در بخش تولید به شمار می رود و با نرخ سود تسهیلات بانکی 20 درصد که 10 برابر نرخ سود تسهیلات بانکی کشورهای رقیب در منطقه است و هزینه های سربار، دیگر نمی توان قیمت تمام شده تولید را در ایران کاهش داد.
وی ادامه داد: صنعت نساجی خراسان رضوی زمانی یکی از قدرتهای منطقه بود اما قاچاق، هزینه های سربار و بسیاری مشکلات دیگر باعث شد که این صنعت دیگر جایگاه گذشته را نداشته باشد.
دبیر خانه صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی گفت: در این شرایط می بایست شرایط مشابه فعالان بخش نساجی و پوشاک در کشورهای منطقه را برای تولیدکنندگان داخلی در بخش صنعت پوشاک ایران فراهم کرد.
* مشکلات عرضه و تولید پوشاک در واحدهای صنفی
رئیس اتحادیه فروشندگان پوشاک مشهد گفت: نرخ بالای سود تسهیلات بانکی، مالیات بر ارزش افزوده، کسادی بازار، قاچاق، بالا بودن هزینه های جاری و فقدان توازن آن با درآمد باعث شده بازار دچار کساد و فروشندگان پوشاک دچار مشکل شوند و بعضا درخواست ابطال پروانه خود را داشته باشند.
سید مهدی لسان طوسی افزود: طی یک سال اخیر هزار و 500 واحد عرضه پوشاک در مشهد درخواست ابطال پروانه کسب خود را داده اند.
وی پیشنهاد کرد: مشابه تسهیلات و یارانه هایی که به واحدهای صنعتی نساجی در خراسان داده می شود در اختیار واحدهای تولیدی صنفی نیز قرار گیرد که از جمله این تسهیلات بسترسازی برای حضور واحدهای صنفی در نمایشگاههای کشورهای دیگر است.
رئیس اتحادیه فروشندگان پوشاک مشهد به وجود 13 برند خارجی تایید شده پوشاک در این کلانشهر اشاره و بیان کرد: هم اینک شش هزار واحد عرضه پوشاک در مشهد دارای پروانه کسب هستند.
وی به مشکلات بخش واحدهای تولیدی صنفی پوشاک اشاره و بیان کرد: عمده واحدهای صنفی تولیدی مشکل کمبود فضا برای تولید دارند که امید است فضایی به صورت یک شهرک در اختیار آنها قرار گیرد.
* راهکارها و اقدامات
بر اساس آمار تجارت جهانی ارزش بازار مصرف پوشاک در سال 2017 میلادی معادل هزار و 250 میلیارد دلار بود که کشور چین بیشترین سهم را از این بازار داشته است. براساس این آمار بازار مصرف پوشاک در ایران در سال 2017 معادل 15 میلیارد دلار و سرانه صادرات پوشاک کشور بیش از 89 سنت بود در حالی که سرانه صادرات پوشاک در کشوری مثل ترکیه 140 دلار اعلام شد.
برای رسیدن به اهداف سند چشم انداز توسعه و همچنین در راستای حمایت از کالای ایرانی و تحقق شعار سال باید تحول اساسی در بخش تامین مواد اولیه، طراحی، قیمت گذاری، فناوری و تسهیلات بانکی برای تولیدکنندگان نساجی و پوشاک صورت گیرد.
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی گفت: سهم صنعت نساجی این استان از کل صنعت نساجی کشور به لحاظ تعداد واحدهای صنعتی سه درصد، به لحاظ سرمایه گذاری هشت درصد و به لحاظ اشتغال شش درصد است.
راضیه علیرضایی افزود: صنعت نساجی چهار درصد از سهم صنایع خراسان رضوی را در بخش واحدهای تولیدی و با 700 میلیارد تومان سرمایه گذاری هشت درصد از سرمایه گذاری صنعتی استان را در اختیار دارد.
وی ادامه داد: صنعت نساجی خراسان رضوی در بخش ریسندگی، الیاف و آمادگی قدمت زیادی دارد و صاحب فن و تجربه ذی قیمتی در این حوزه است و همچنین خط تولید در بخشهای مذکور پیشرفت خوبی داشته است.
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی گفت: در حوزه پوشاک به عنوان بخشی از صنایع نساجی استان 65 واحد صنعتی دارای پروانه تاسیس با سرمایه گذاری 78 میلیارد تومان و اشتغالزایی برای هزار و 720 نفر فعال هستند.
وی افزود: حوزه پوشاک و نساجی خراسان رضوی دارای مشکلاتی است که برخی از آنها در سطح ملی و بخش دیگری در حوزه استانی قابل حل است و برای حل هر یک از این مشکلات در نشستی با حضور وزیر صنعت در سفر اخیر رئیس جمهوری به مشهد راهکارهایی ارائه شد تا بتوان مشکلات بخش نساجی و پوشاک را در سطح ملی و استانی حل کرد.
علیرضایی با بیان اینکه مهمترین مشکل تولیدکنندگان نساجی و پوشاک در خراسان رضوی ناتوانی رقابت به لحاظ کیفی و قیمت تمام شده تولید با کالاهای مشابه خارجی است، گفت: نوسانات قیمت ارز، نرخ بالای تسهیلات بانکی، رکود بازار، فقدان فروش مناسب محصولات، مشکل روابط بین المللی در توسعه صادرات، قاچاق، فرسودگی ماشین آلات و دسترسی نداشتن به مواد اولیه مرغوب و برندسازی از دیگر مشکلات تولیدکنندگان بخش نساجی و پوشاک است.
وی اظهارداشت: در حوزه پنبه نیز خراسان رضوی دارای مزیت بالقوه بوده و علاوه بر آن در کریدور پنبه کشورهای آسیای میانه قرار گرفته و در این حوزه نیازمند توجه ویژه است.
وی افزود: بخش تولید پنبه از مالیات بر ارزش افزوده معاف است اما واحدهای ریسندگی از پرداخت این مالیات معاف نیستند و زمان زیادی طول می کشد که پول پرداخت شده بابت مالیات به صاحب واحد ریسندگی بازگردد.
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی افزود: برای ساماندهی برندهای خارجی پوشاک در این استان نیز 61 واحد فروشندگی پوشاک برند خارجی در مشهد در دستور کار قرار گرفت که در این راستا 27 واحد غیرمجاز شناسایی و از آنها شش هزار و 400 کیلوگرم پوشاک و کفش جمع آوری شد.
وی ادامه داد: در ساماندهی فروش برندهای خارجی پوشاک 44 واحد مجاز شناخته شدند که مقرر شد این واحدها 20 درصد از فروش خود را به محصولاتی اختصاص دهند که با برند خارجی در داخل استان تولید شود.
علیرضایی گفت: واحدهای تولیدی صنفی پوشاک دارای پروانه کسب در خراسان رضوی تولیدات مناسبی دارند اما بنیه آنها ضعیف است و این مهم در مسائل حوزه صنفی محدودیتهای بیشتری ایجاد می کند لذا باید در زمینه نوسازی خط تولید و تامین مواد اولیه آنها اقدام کرد.
وی ایجاد شهرک صنفی و تامین مواد اولیه برای تولید پوشاک به روش تضمین شده و آسان، کمک به اعزام هیاتهایی از تولیدکنندگان صنفی پوشاک به کشورهای دیگر و حضور آنها در نمایشگاههای کالا به ویژه در کشورهای همسایه را برای حمایت از واحدهای صنفی کوچک تحت حمایت برندهای معتبر از مواردی دانست که به تولید و عرضه پوشاک در استان کمک خواهد کرد.
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی اضافه کرد: از سوی سازمان صنایع کوچک و شهرکهای صنعتی ایران قول مساعد داده شده تا شهرک صنفی پوشاک در محل زمینهای مربوط به شرکت شهرکهای صنعتی استان در نزدیکی مشهد ایجاد شود.