آخرین آمار مربوط به وضعیت مشارکت اقتصادی و نرخ بیکاری زمستان ۹۶ روز گذشته از طرف مرکز ملی آمار ایران منتشر شد.
بر اساس این آمار، نرخ بیکاری در زمستان ۹۶ نسبت به پاییز همان سال ۰/۲ درصد افزایش یافته است.
کارشناسان این اختلاف را بیشتر ناشی از وضعیت مشاغل فصلی می‌دانند. بسیاری از کارشناسان معتقدند اگر زمستان هماه سال سرد بود، این آمار بسیار بیشتر می‌شد. عمده دلیل اینکه این آمار رشد چندانی نداشت، نبود سرمای شدید هوا در زمستان گذشته عنوان می‌شود.
با این حال، مشکل دیگری که به گفته برخی از کارشناسان در این آمار وجود دارد، در نظر نگرفتن اشتغال ناقص است. برمبنای قانون کار، هر کس که در هفته بیش از ۴ ساعت کار کند و به ازای آن درآمد داشته باشد، شاغل به شمار می‌رود. مشکلی که در این زمینه به وجود می‌آید بیشتر متوجه کارگران فصلی و شیوه آمارگیری از بیکاران است.
افزایش بیکاری و مشارکت اقتصادی
به گزارش سایت نساجی امروز به نقل از گسترش صنعت، درگاه ملی آمار جزییات این آمار را این‌گونه منتشر کرد؛ بررسی روند تغییرات نرخ مشارکت اقتصادی کل کشور نشان می‌دهد این شاخص نسبت به فصل مشابه در سال گذشته (زمستان۱۳۹۵)، ۰/۸درصد افزایش و نسبت به فصل گذشته (پاییز۱۳۹۶)، ۰/۴ درصد کاهش داشته است.
نتایج طرح آمارگیری نیروی کار زمستان ۱۳۹۶ منتشر شد. بررسی نرخ بیکاری افراد ۱۰ ساله و بیشتر نشان می‌دهد ۱۲/۱ درصد از جمعیت فعال(شاغل و بیکار)، بیکار بوده‌اند.
بررسی روند تغییرات نرخ بیکاری کل کشور نشان می‌دهد این شاخص نسبت به فصل مشابه در سال قبل (زمستان ۱۳۹۵)، ۰/۴ درصد کاهش و نسبت به فصل گذشته(پاییز ۱۳۹۶) ۰/۲درصد افزایش داشته است.
در زمستان ۱۳۹۶، ۳۹/۷ درصد جمعیت ۱۰ ساله و بیشتر از نظر اقتصادی فعال بوده‌اند، یعنی در گروه شاغلان یا بیکاران قرار گرفته‌اند.
بررسی روند تغییرات نرخ مشارکت اقتصادی کل کشور نشان می‌دهد این شاخص نسبت به فصل مشابه در سال گذشته(زمستان۱۳۹۵)، ۰/۸درصد افزایش و نسبت به فصل گذشته(پاییز۱۳۹۶)، ۰/۴درصد کاهش داشته است.
نرخ بیکاری جوانان ۲۹- ۱۵ ساله نیز نشانگر آن است که ۲۵/۲ درصد از جمعیت فعال ۲۹- ۱۵ ساله بیکار بوده‌اند. این شاخص در بین زنان نسبت به مردان و در نقاط شهری نسبت به نقاط روستایی بیشتر بوده است. بررسی روند تغییـرات نرخ بیکاری جوانان ۲۹-۱۵ ساله نشان می‌دهد این شاخص نیز نسبت به فصل مشابه در سال گذشته ۰/۳درصد کاهش و نسبت به فصل قبل ۰/۲ درصد افزایش یافته است.
بررسی سهم اشتغال ناقص بیانگر این است که در زمستان ۱۳۹۶، ۱۱/۵ درصد جمعیت شاغل، به دلایل اقتصادی(فصل غیرکاری، رکود کاری، پیدا نکردن کار با ساعت بیشتر و...) کمتر از ۴۴ ساعت در هفته کار کرده و آماده برای انجام کار اضافی بوده‌اند.
این در حالی است که ۳۶/۴درصد از شاغلان ۱۵ ساله و بیشتر، ۴۹ ساعت و بیشتر در هفته کار کرده‌اند.
بررسی اشتغال در بخش‌های عمده فعالیت اقتصادی نشان می‌دهد بخش خدمات با ۵۲/۱ درصد بیشترین سهم اشتغال را به خود اختصاص داده است. در مراتب بعدی بخش‌های صنعت با ۳۲/۶ درصد و کشاورزی با ۱۵/۳ درصد قرار دارند.
شغل و معیشت باید باهم باشد
سیدتقی کبیری، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی درباره موضوع کار و معیشت گفت: متاسفانه تعریف شاغل در ایران با مشکلاتی روبه‌رو است که کسی هم نمی‌خواهد آن را برطرف کند. با یک تعریف ساده به این موضوع می‌رسیم که مردم کار می‌کنند تا بتوانند معیشت خود را تامین کنند.
در این شرایط چطور ممکن است بگوییم با ۴ ساعت کار در هفته و کسب درآمد به ازای همان ۴ ساعت مردم تامین می‌شوند؟ شاید افرادی خاص بتوانند با میزان کمتری در هفته به درآمدهای نجومی برسند اما آیا قانون اشتغال برای آنها نوشته می‌شود؟
این عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه پس از این موضوع آمار به طور قیاسی ارائه می‌شود، افزود: به عبارت دیگر، آمارها به نوعی ارائه می‌شود که میزان در آنها دخالت نداشته و تنها درصد افزایش یا کاهش لحاظ می‌شود.
کبیری با اشاره به اینکه دولت مشکل اشتغال را به درستی شناسایی کرده است، گفت: دولت و کابینه به درستی درک کرده‌اند که مشکل اصلی کشور در اشتغال است و دیگر مشکلات با احتساب تاثیر آنها بر رفع مشکل اشتغال اولویت‌بندی می‌شوند. با این حال، عده‌ای تلاش می‌کنند و اصرار دارند همه چیز را عادی نشان دهند.
وی افزود: وضعیت اشتغالزایی در دولت یازدهم و دوازدهم بیش از توقعی بود که از شرایط کشور وجود داشت اما باید این موضوع را پذیرفت که اشتغالزایی درکشور وضعیت مناسبی ندارد و باید با جذب سرمایه‌های خارجی و هدایت سرمایه‌های داخلی به سمت تولید این معضل را برطرف کرد.
تاثیر آب و هوا بر آمار
یکی از موضوع‌هایی که به گفته برخی از کارشناسان باعث شد تا آمار بیکاری ۳ ماه پایانی سال ۹۶ رشد زیادی نداشته باشد، آب و هوا بود؛ با توجه به اینکه عمده مناطق کشور در زمستان گذشته وضعیت جوی نامناسبی نداشت، مشاغل فصلی در ۳ ماه پایان سال از بین نرفت و علاوه‌بر این برخی از مشاغل فصلی از نیمه نخست اسفند دوباره فعالیت خود را شروع کردند. این موضوع بر کمتر بیکار شدن کارگران فصلی کمک بسیاری کرد.
کبیری با اشاره به اینکه سال گذشته اختلاف دما شدید نشد و این موضوع به از بین نرفتن برخی مشاغل فصلی کمک کرد، گفت: هر چند این موضوع در بسیاری از موارد از جمله تامین منابع آبی مشکلاتی را به وجود آورد اما از این منظر کمک کرد تا اشتغال کمتری از بین برود. به هر حال نکته بااهمیت در این زمینه، این است که دولت تدبیری برای مشاغل فصلی بیندیشد.
وی افزود: وضعیت کارگران فصلی در بسیاری از موارد بسیار سخت و پیچیده است. نباید برای حفظ وضعیت کارگران دعا کرد که هوا سرد نشود. این بخش از جامعه به برنامه‌ریزی نیاز دارد و اگر امسال زمستان سختی داشته باشیم، آنچه سال گذشته به عنوان دستاورد به شمار رفت از بین می‌رود.