مروری بر آمارهای صادراتی گویای این است که وضعیت کشور در حوزه صادرات پوشاک در سالهای گذشته به طور دائم روندی رو به افول را طی کرده و شاید بتوان گفت نقطه اوج آن سال 1388 بوده است. در مدت 10 سال گذشته صادرات انواع پوشاک ایرانی از 10 هزار و 800 تن در سال 1385 به 3800 تن در سال 1395 رسیده و حدود سه برابر کاهش یافته است.
به گزارش ایسنا، از نظر ارزش نیز در شرایطی که حجم این صادرات در سال 1385 معادل 130 میلیون دلار بوده در سال 1395 این رقم به 46.2 میلیون دلار رسیده است.
اما در تمام این سالها بازار هدف برای پوشاک ایرانی به چند کشور همسایه محدود شده و در این سالها کشورهایی مانند عراق، افغانستان، قرقیزستان، آذربایجان و ترکمنستان عمده بازار واردات پوشاک از ایران بودهاند. البته در برخی سالها کشورهای دیگری مانند پاکستان، امارات، گرجستان و آذربایجان نیز در لیست این کشورها قرار داشتهاند اما ظرف دو سال گذشته جای آنها در بازارهای صادراتی ایران خالی بوده است.
همچنین طبق مستندات در سال 1395، 63 درصد پوشاک ایران به عراق، 22 درصد افغانستان، 3 درصد قرقیزستان، 3 درصد ترکمنستان و 2 درصد آذربایجان صادر شده است.
رشد شش برابری واردات پوشاک
در شرایطی که صادرات ایران در حوزه پوشاک روز به روز کمتر میشود، واردات وزنی در این سالها بیش از شش برابر رشد داشته است؛ بدین ترتیب در شرایطی که در سال 1385، میزان واردات پوشاک حدود 1000 تن بوده، این رقم در سال گذشته (1395) به 6200 تن رسیده است.
از نظر ارزش نیز در سال 1385 پنج میلیون و 855 دلار کالا وارد کشور شده که این رقم در سال 1395 بیش از 10 برابر افزایش یافته و به 60 میلیون دلار رسیده است.
در سال گذشته چین، ترکیه، هند، ایتالیا و انگلیس اصلیترین صادرکنندگان پوشاک به ایران بودهاند. در سالهای قبل از آن نیز کشورهایی مانند امارات، آلمان، بلژیک، ایتالیا، سوئیس، اسپانیا، امارات متحده عربی نیز در جدول صادرکنندگان عمده پوشاک به ایران جای گرفتهاند.
اما صادرات جهانی پوشاک در سالهای 2004 تا 2016 نیز با رشدی دو برابری مواجه شده و از 249 میلیارد دلار در سال 2004 به 435 میلیارد دلار در سال 2016 رسیده است.
در سال 2016 میلادی، چین، بنگلادش، ایتالیا، آلمان و ویتنام عمده صادرکنندگان پوشاک جهان بودهاند اما در این سالها صنعت پوشاک کشور با دشواریهای بسیار مواجه بوده و بر همین اساس فعالان این عرصه انتقادات زیادی را مطرح کردهاند.
طبق گزارشهای اعلام شده، نبود طراحی و مد، پایین بودن بهرهوری، وجود تعرفههای ترجیحی در بازارهای صادراتی ایران برای رقبا و ظرفیت پایین شرکتهای تولیدی و کوچک بودن آنها را میتوان بخشی از مشکلات عمدهای که پیش روی صادرات پوشاک قرار دارد، به شمار آورد.
به استناد آمارها در سال گذشته در کشور بیش از 300 هزار تن پوشاک تولید شده که این رقم از سال 1391 تا 1395 ثابت بوده است. در سالهای قبل از آن نیز در طول پنج سال از سال 1385 تا 1390 میزان تولید پوشاک در کشور از 283 هزار تن به 300 تن رسیده است.