استان اصفهان از دیرباز یکی از مراکز عمده تولید پارچه به شمار میرفته است؛ از زمانی که نساجی سنتی وجود داشته تا سال 1304 که با تأسیس «کارخانه وطن»، نساجی مدرن به طور رسمی کار خود را در این استان آغاز کرد.
استان اصفهان از دیرباز یکی از مراکز عمده تولید پارچه به شمار میرفته است؛ از زمانی که نساجی سنتی وجود داشته تا سال 1304 که با تأسیس «کارخانه وطن»، نساجی مدرن به طور رسمی کار خود را در این استان آغاز کرد.
به گزارش اصفهان امروز ، بعدها کارخانههای معتبر دیگری همچون «ریس باف» با سرمایهگذاری ثروتمندان اصفهانی کار تولید پارچههای متنوع را بر عهده گرفتند و صادرات قابلتوجهی به دیگر استانهای کشور و کشورهای دیگر داشتند؛ هرچند با تغییر و تحولات اقتصادی، توان تولیدکنندگان پارچه کاهش یافت و نفس چرخهای ریسندگی در این استان به شماره افتاد. امروزه از این کارخانههای معتبر که روزگاری محل درآمد افراد بیشماری بودند، جز ساختمانهای متروکه رعبانگیز چیزی باقی نمانده است.
واردات دردناکترین عامل رکود بازار پارچه ایرانی
دبیر انجمن صنفی نساجان اصفهان، ضمن بیان اینکه استان اصفهان پایتخت نساجی کشور است، میگوید: در چند سال گذشته کارخانههای نساجی زیادی در اصفهان تعطیل شدند،اما هنوز هم بخش عمدهای از تولیدات پارچه کشور برعهدهاین استان است.
مظفر چلمقانی میافزاید: شرایط نامساعد اقتصادی، فرسودگی دستگاهها و ماشینآلات نساجی، افزایش نرخ تورم، کاهش توان اقتصادی تولیدکنندگان، مالیات بر ارزشافزوده و مهمتر از همه واردات پارچه به کشور در سالهای اخیر باعث خاموشی صدای چرخهای ریسندگی در این استان شد.
وی ادامه میدهد: واردات دردناکترین عامل رکود بازار پارچه ایرانی است؛ عاملی که تیشه برریشه تولید زد و این اتفاق در حالی رخ داد که ما از هر لحاظ توان تولید انواع پارچه باکیفیت در داخل کشور را داشتیم، ولی گویا عوامل زیادی دستبهدست هم دادهاند تا صنعت نساجی را بهزانو درآورند.
دبیر انجمن صنفی نساجان اصفهان عنوان میکند: سالانه نزدیک به یک میلیارد و 350 میلیون متر پارچه در کشور نیاز است که 500 میلیون متر آن وارداتی است و مهمترین دلیل رواج واردات، رقابت قیمت پارچههای وارداتی با تولیدات داخلی است که درنتیجه مصرفکننده هم به علت کمبود توان مالی تصمیم به خرید پارچه خارجی ارزانتر میگیرد.
تولیدکنندگان پارچه و مشکل کمبود نقدینگی
چلمغانی میافزاید: هنوز هم برندهای معتبر پارچه در اصفهان در حال تولید هستند،اما تولیدکنندگان اصفهانی برای جلوگیری از ورشکستگی با مشکلات مختلفی همچون مالیات بر ارزشافزوده، کهنگی ماشینآلات تولید و نبود حمایت واقعی دستوپنجه نرم میکنند.
دبیر انجمن صنفی نساجان اصفهان با تأکید بر اینکه تاریخ اصفهان را نمیتوان بدون صنعت نساجی بررسی کرد، میگوید: پارچههای ایرانی بهمراتب از تولیدهای برخی از کشورها همچون چین مرغوبتر است و اگر مشکلات مالی کارخانههای نساجی رفع شود، شاهد تولیدهای با تنوع و کیفیت بیشتر خواهیم بود؛اما این مهم به همت و تدبیر دولتمردان مبنی بر کمک به تولیدکنندگان داخلی وابسته است.
حال به نظر میرسد تصمیمگیری دولت در زمینه صنعت نساجی میتواند نجاتدهنده این صنعت اصیل و دیرینه باشد. بررسیها نشان میدهد علاوه بر واردات پارچه و منسوجاتی که مورداستفاده عموم مردم است، حتی پارچه برای کفن مردگان که سادهترین نوع پارچه با حداقل فناوری موردنیاز است، سالانه به میزان قابلملاحظهای از کشورهای هند و پاکستان وارد میشود و این موضوع بهواقع جای تأمل فراوان دارد. اکنون در بازارهای اصفهان حتی شاهد عرضه انواع لباسهای دستدوم خارجی هستیم، آنهم در شهری که روزگاری نهچندان دور، مهد اصلی تولید و صادرات پارچه به شمار میرفت.
لزوم نوسازی ماشینآلات نساجی
با توجه به رکود شدید تولید داخلی، اگر تنها لباسهای ویژه ارگانهای یونیفورم پوش که تقاضا برای آن زیاد و همیشگی است، در داخل تولید شود، چرخ تولید کارخانههای ریسندگی کشور به حرکت خواهد افتاد و تولیدکنندگان از وضعیت سخت و اسفبار کنونی رها خواهند شد.
بدون شک با کاهش واردات و توجه به صنایع حساس، میتوان در کنار درآمدزایی از این صنعت، در زمینه تولید پارچه هم به خودکفایی رسید که شکوفایی و رونق اقتصادی کشور را در پی خواهد داشت.
مسئول اتحادیه صنف محصولات نساجی شهرستان اصفهان مهمترین دلایل عقبافتادگی کشور در صنعت نساجی را بهروز نبودن ماشینآلات میداند و میگوید: اصفهان در روزگاری نهچندان دور مهد نساجی ایران بود، ولی به خاطر صدمات وارده جنگ تحمیلی بر پیکره اقتصاد کشور نتوانستیم ماشینآلات خود را بهروز کنیم و از کشورهای دیگر عقب ماندیم. مرتضی منصوری اذعان میکند: بعد از جنگ تحمیلی هم با بیتوجهی مسئولان و بر سرکار آمدن مسئولان غیرمتخصص بر مسند این کار عقبماندگی ما در این صنعت تشدید شد.
وی با اشاره به چالش اصلی در صنعت نساجی عنوان میکند: نداشتن ماشینآلات مدرن و بهروز در بافندگی پارچه و عدمحمایتهای دولت از این بخش چالش اصلی است و این در حالی است که سهم نساجی از اقتصاد کشور بین ۲۵ تا ۳۰ درصد است و حتی در کمیسیون نساجی استان اصفهان ثابت کردیم که نساجی در بحث ارزشافزوده و برگشت سرمایه از نفت هم بیشتر میتواند برای ما درآمد داشته باشد، بنابراین کمکهای بیمهای و مالیاتی دولت میتواند این صنعت ارزشمند ولی روبهزوال را احیا کند که بالطبع اقتصاد استان از این طریق تقویت و پویا خواهد شد.