راهبردهای توسعه صنعت نساجی و پوشاک در سند راهبردی وزارت صنعت، معدن و تجارت مشخص شده است. در این سند ۱۱ برنامه راهبردی برای این بخش توصیه شده که در این زمینه بهبود فضای کسب‌وکار و رقابت‌پذیر کردن صنعت نساجی و پوشاک، تنوع‌بخشی و توسعه صادرات منسوجات و پوشاک با ارزش‌افزوده بیشتر مبتنی‌بر مزیت‌های رقابتی و تقویت و تکمیل خوشه‌های صنعتی منسجم و توانمند درنظر گرفته شده است.
به طور کلی در این سند راهبردی نگاه مقامات بلندپایه صنعتی و اقتصادی به صنایع کشور است، وضعیت این صنایع در حالت فعلی و برنامه توسعه‌ای آن تا افق ۱۴۰۴ بررسی می‌شود و شامل اهداف کمی و کیفی ۷ رشته - صنعت مشخص شده است که صنعت نساجی و پوشاک در رده سوم قرار دارد.
به گزارش صمت، دستیابی به جایگاه سوم صنعت نساجی در منطقه و رسیدن به رتبه پنجاهم جهان با تکیه بر رقابت‌پذیری، نوسازی و سرمایه‌گذاری همراه با توسعه فناوری و ارتقای بهره‌وری عوامل تولید را می‌توان از اهداف پیش‌بینی شده در افق ۱۴۰۴ برای این صنعت دانست.
این برنامه با مقایسه صنایع کشور در شاخص‌هایی مانند ارزش‌افزوده ایجادشده، مزیت نسبی، قدرت ایجاد اشتغال، قدرت صادراتی، سهم از بازار داخلی، ارزش سرمایه‌گذاری و سهم از بنگاه‌های بزرگ و متوسط اولویت‌های سرمایه‌گذاری و حمایت‌های دولت را مشخص کرده است.
صنعت نساجی و پوشاک و برخی از رشته‌های منتخب این صنعت که در کشور دارای مزیت نسبی است در بین صنایع منتخب در برنامه راهبردی وزارت صنعت، معدن و تجارت به آن پرداخته شده و مورد توجه قرار گرفته است و اهداف کمی آنها تا افق ۱۴۰۴ تعیین شده و وزارتخانه خود را موظف به تحقق آن کرده است.
الیاف پلی‌استر، نخ فیلامنت پلی‌استر، الیاف اکریلیک، انواع نخ در سیستم پنبه‌ای و فرش ماشینی از رشته‌های منتخب صنایع نساجی و پوشاک است. همچنین در سند راهبردی صنعت نساجی پیش‌بینی شده که این صنعت تا سال ۱۴۰۴ در رتبه سوم منطقه و پنجاهم جهان قرار گیرد، تعداد شاغلان آن به ۵۰۰ هزار نفر افزایش یابد و سهم ارزش‌افزوده آن از ۳ به۴ درصد ارتقا یابد.
صادرات آن نیز به ۳ میلیارد دلار در سال افزایش یابد. پیش از این نیز پیش‌بینی شده بود که در سال ۹۵ به تولید ۱۶۰ هزار تن الیاف پلی‌استر برسیم اما ۱۹۳ هزار تن در ۱۱ ماه تولید شده است بنابراین هدف نهایی برای افق ۱۴۰۴ تولید ۳۵۰ هزار تن الیاف پلی‌استر در سال درنظر گرفته شده که با وجود آمارها دست‌یافتنی به نظر می‌رسد.
نساجی ایران در جایگاه سوم خاورمیانه
رضا رحمانی، قائم مقام وزیر صنعت، معدن و تجارت در جلسه هم‌اندیشی با اعضای انجمن صنعت نساجی اظهار کرد: صنعت نساجی در اولویت‌های این وزارتخانه برای بهره‌مندی از حمایت‌هاست. تحلیل وضعیت نساجی و پوشاک به همراه آخرین آمارها از تولید، فروش، مصرف، سرانه جهانی، رتبه ایران در دنیا، جایگاه ارزشی و اشتغالزایی و... در این سند راهبردی وزارت صنعت، معدن و تجارت آمده است.
رحمانی با اشاره به اینکه صنعت نساجی اشتغالزا و سودآور است، تاکید کرد: دستیابی به جایگاه سوم منطقه خاورمیانه برای آینده صنعت نساجی و پوشاک ایران در برنامه راهبردی هدف‌گذاری شده است.
قائم مقام وزیر صنعت، معدن و تجارت با اشاره به استفاده از نام پارچه‌های ایرانی در نمایشنامه‌های شکسپیر گفت: این نمایشنامه در ۴۰۰ سال قبل نوشته شده و در قسمتی از آن با لحنی تفاخرآمیز گفته شده پارچه لباس ایرانی است بنابراین جایگاه صنعت نساجی ایران در منطقه خاورمیانه به درستی تعریف شده است.
رحمانی تاکید کرد: در برگزاری جلسه‌های هم‌اندیشی با نمایندگان تشکل‌های خصوصی در یک صنعت تلاش می‌شود تا مشکلات شناسایی و برای رفع آن اقدام شود. برای رفع مشکلات پنبه مورد نیاز صنایع نساجی نیز جلسه‌های بسیار برگزار و موافقت‌های مورد نظر نیز حاصل شده است همان‌طور که تعرفه واردات پنبه از ۱۰ به ۵ درصد حاصل شده اما اجرایی شدن آن نیاز به همراهی دولت دارد.
قائم مقام وزیر صنعت، معدن و تجارت با اشاره به تقویت تشکل‌ها در دولت یازدهم اظهار کرد: اکنون تشکل‌ها اختیارات مناسبی دارند ضمن آنکه اگر نیاز باشد پیگیری‌های بیشتر از سوی وزارتخانه می‌شود. رحمانی گفت: مشکلات صنایع یکطرفه قابل حل نیست. لازم است کیفیت محصول بالا رود و نرخ تمام شده نیز کاهش یابد تا سایر موارد نیز در همراهی دولت رفع شود.
ضرورت اجرای برنامه‌های تدوین شده در صنعت
محسن اتابکی، مدیرکل دفتر سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی وزارت صنعت، معدن و تجارت در جلسه هم‌اندیشی با اعضای انجمن صنعت نساجی اظهار کرد: تغییر و اصلاح سند برنامه راهبردی وزارت صنعت، معدن و تجارت با حضور مدیران مربوط در وزارتخانه و نمایندگان تشکل‌های خصوصی انجام شده است. اتابکی اظهار کرد: بنابراین راهکارهای پیشنهاد شده در قسمت عملیاتی سند راهبردی آمده است همچنین مواردی که باید با همکاری سایر دستگاه‌ها اجرایی شود در الزامات سند راهبردی دسته بندی شده است. در صورتی که هماهنگی بین دستگاه‌های مربوط نباشد نمی‌توان به اهداف پیش‌بینی شده دست یافت.
مدیرکل دفتر سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی وزارت صنعت، معدن و تجارت گفت: در مواقع گوناگون برنامه‌های مختلف در کشور تدوین می‌شود. در مراحل بعد تغییر و اصلاح آن پیگیری می‌شود اما اجرا و عملیاتی شدن آن پیگیری نمی‌شود. وقتی برنامه‌های اجرایی مشخص شد باید مسئول اجرای آن نیز مشخص شود که این موضوع یکطرفه نیست بلکه باید بخشی از آن را دولت به عهده گرفته و دنبال کند و بخشی دیگر را بخش خصوصی بپذیرد و اجرای آن را پیگیری کند.
اتابکی تاکید کرد: تمام مشکلات حل شدنی نیست اما می‌توان اولویت‌بندی کرده و با اولویت هرکدام از مشکلات را حل کرد. لازم است تا این جلسه‌های مسترک به صورت منظم تشکیل شده و در هر جلسه نتایج عملیاتی جلسه قبلی بررسی شود. مدیرکل دفتر سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی وزارت صنعت، معدن و تجارت با اشاره به زنجیره ارزش گفت: برخی از مشکلات در زنجیره‌های دیگر و در صنایع دیگر قابل بررسی و پیگیری است از این رو هر هفته جلسه‌های هم‌اندیشی با نمایندگان بخش خصوصی در وزارت صنعت، معدن و تجارت در حال برگزاری است.
واردات پنبه با تعرفه ۵ درصدی برای صنعت نساجی
افسانه محرابی، مدیر کل دفتر صنایع نساجی و پوشاک وزارت صنعت، معدن و تجارت در جلسه هم‌اندیشی با اعضای انجمن صنعت نساجی اظهار کرد: باید استراتژی مشخصی از سوی دولت برای توسعه صنعت نساجی تعریف شود. این صنعت اشتغالزایی بالایی دارد ضمن آنکه صنعتگران نیز با مشکلات بسیار مواجه هستند.
وی با اشاره به مشکلات صنایع نساجی در تامین و واردات پنبه مورد نیاز تصریح کرد: در موضوع تامین پنبه مورد نیاز صنایع نساجی جلسه‌های بسیاری با حضور مسئولان وزارت جهادکشاورزی و وزارت صنعت، معدن و تجارت برگزار شده است. با این حال قرار است برنامه مشخصی از میزان مصرف صنایع نساجی و میزان تولید پنبه در کشور به همراه میزان پنبه وارداتی مورد نیاز تهیه شود.
مدیر کل دفتر صنایع نساجی و پوشاک وزارت صنعت، معدن و تجارت با اشاره به اینکه سال گذشته ۳۷ هزار تن پنبه در کشور تولید شده است، تاکید کرد: صنایع نساجی به مصرف پنبه داخلی مکلف شده‌اند. با این حال میزان مصرف پنبه در صنایع نساجی بیش از میزان پنبه تولیدی در داخل کشور است بنابراین باید امکان واردات پنبه برای صنعتگران تسهیل شود.
محرابی با بیان اینکه افزایش ۲۰ درصدی تولید پنبه برای امسال پیش‌بینی شده، افزود: در بدترین شرایط تولید در صنعت نساجی حدود ۹۰تا ۱۲۰ هزار تن پنبه مورد نیاز است بنابراین با توافق حاضران در نشست‌های تامین پنبه قرار شد تعرفه واردات این محصول برای صنعت نساجی ۵ درصد باشد.
وی گفت: این موضوع مورد توافق وزارت صنعت، معدن و تجارت است اما نیاز است تا دولت نیز استراتژی مشخصی در زمینه تامین پنبه مورد نیاز صنایع نساجی تعریف کند زیرا توسعه این صنعت علاوه بر مدیریت و ماشین‌آلات مناسب نیازمند تامین مواد اولیه مرغوب است.مدیر کل دفتر صنایع نساجی و پوشاک وزارت صنعت، معدن و تجارت در موضوع مالیات ارزش افزوده نیز اظهار کرد: بیمه و مالیات دو مشکل اساسی در صنعت نساجی است اما تعیین مالیات ارزش افزوده در صنایع نساجی باید بازنگری شود. این مالیات باید از مصرف‌کننده نهایی دریافت شود.
محرابی ادامه داد: استرداد مالیات ارزش افزوده در موضوع صادرات باید دو ماهه انجام شود اما درحال‌حاضر این امر به صورت یک‌ماهه انجام می‌شود.مدیر کل دفتر صنایع نساجی و پوشاک وزارت صنعت، معدن و تجارت با بیان اینکه مشوق‌های صادراتی مناسبی برای صنعت نساجی در نظر گرفته شده، گفت: واحدهای صنعتی نساجی باید در زمره مشاغل سخت و زیان‌آور باشد و این موضوع در سازمان تامین اجتماعی در حال پیگیری است.محرابی تاکید کرد: لازم است برای رسیدن به مقدار تولید پیش‌بینی شده در برنامه راهبردی صنعت نساجی موارد گفته‌شده با همکاری سایر دستگاه‌های دولتی اجرایی شود.
مدیر کل دفتر صنایع نساجی و پوشاک وزارت صنعت، معدن و تجارت گفت: در حمایت از تولید و تجارت صنایع نساجی برنامه‌ای تهیه و به وزیر صنعت، معدن و تجارت ارائه شده که می‌تواند تکمیل‌کننده سند راهبردی در این صنعت باشد.
دریافت مالیات ارزش افزوده پنبه از نخ
محمدعلی عامری، عضو هیأت مدیره انجمن نساجی ایران در جلسه هم‌اندیشی با اعضای انجمن صنعت نساجی اظهار کرد: صنعت از نظر سرمایه‌بری و نیروی انسانی به صنایع سبک و صنایع سنگین تقسیم شده اما نساجی در مقایسه با سایر صنایع بسیار بیشتر به نیروی انسانی نیاز دارد بنابراین مورد توجه و اقبال دولت‌ها برای رسیدن به توسعه صنعتی است.
وی ادامه داد: مواد اولیه مورد نیاز صنایع نساجی پنبه است اما پنبه داخلی از نظر کیفی و کمی جوابگوی نیاز این صنعت نیست در حالی که اگر یارانه مناسب به تولید پنبه اختصاص پیدا کند به راحتی این کشت توسعه یافته و مشکل مواد اولیه صنعت نساجی با یارانه ۳۰ میلیارد تومانی حل خواهد شد.
عضو هیأت مدیره انجمن نساجی ایران اضافه کرد: در مرحله بعد باید تعرفه واردات پنبه صفر شود. واردات پنبه در کشور ترکیه صفر است و همین عامل در رقابت نرخ تمام شده با کشور ترکیه تا۶۰ درصد تاثیرگذار است.
عامری تاکید کرد: مالیات ارزش افزوده‌ای که در صنعت نساجی دریافت می‌شود عادلانه نیست. پنبه وارداتی باشد یا از کشاورز خریداری شود هیچ‌گونه مالیاتی شامل آن نمی‌شود. نظر قانون‌گذار نیز در تفاوت نرخ پنبه و نرخ نفت در این نوع مالیات لحاظ شده اما مصوبه‌های سازمان امور مالیاتی به نحوی است که مالیات ارزش افزوده پنبه از صنایع نساجی دریافت می‌شود.
عضو هیأت مدیره انجمن نساجی ایران گفت: پرداخت مالیات ارزش افزوده طوری است که مالیات ارزش افزوده نخ پرداخت می‌شود در حالی که بنکداران معافیت ۹ ساله گرفته‌اند.
تولید داخلی نیازمند حمایت‌های تعرفه‌ای گمرک
بهروز محمدی، عضو هیأت مدیره انجمن نساجی ایران در جلسه هم‌اندیشی با اعضای انجمن صنعت نساجی وزارت صنعت، معدن و تجارت با بیان اینکه انتظار می‌رود برای رونق و توسعه صنعت نساجی ۳ موضوع از سوی این وزارتخانه پیگیری شود اظهار کرد: کشور ترکیه به اسم آنتی‌دامپینگ حقوق ورودی پلی‌استر ایران را حدود ۲۳.۵ درصد تعیین کرده است بنابراین اگر دولت نیز تعرفه‌ای تعیین می‌کرد مناسب‌تر بود زیرا ظرفیت صادرات ۱۰۰ میلیارد ریالی برای پلی‌استر وجود دارد.
محمدی ادامه داد: بعد از گذشت ۸ ماه هنوز تعرفه‌های گمرکی اعلام نشده است. تولید داخلی نیازمند حمایت‌های تعرفه‌ای است. عضو هیأت مدیره انجمن نساجی ایران در بیان رنج نساجی و پوشاک از واردات گفت: موارد مشخصی در صنعتی که ۴ تاجر در حال واردات پوشاک از چین هستند به بیکاری هزار نفر در این صنعت منجر شده و این امر نیازمند پیگیری وزارت صنعت، معدن و تجارت است