بحران خوراک پروپیلن در ماه‌های گذشته گذشته سبب شد تا بازار پلی پروپیلن‌های نساجی و بعضا در هفته‌های اخیر بازار پلی پروپیلن‌های شیمیایی دچار التهاب باشد.
در بازار پلی پروپیلن ایران عمدتاً عرضه و تقاضا به هم نزدیک است و بحران در این بازار می‌تواند روند معاملات را دچار التهاب چشمگیر کند. این در حالی است که در بازار ایران، کارخانه‌های بسیاری زیر ظرفیت تولید مشغول به فعالیت هستند و اصطلاحاً با ظرفیت خالی در کارخانه‌ها روبه‌رو هستیم و با تحرک در بازار امکان فعالیت ظرفیت‌های خالی افزایش می‌یابد.
به گزارش پتروتحلیل، اما با این‌حال پتروشیمی امیرکبیر قبل از سال ۹۶ و طی دو ماه آخر سال در مقطعی از زمان با توقف واحد الفین مواجه شد و در نتیجه تولید پروپیلن این شرکت کاهش یافت. از سوی دیگر پالایشگاه اراک نیز که بخشی از خوراک پروپیلن شرکت‌های پلی پروپیلن ساز را تولید می‌کند با افت کیفیت خوراک پروپیلن روبه‌رو شد و به همین دلیل پلی پروپیلن سازها قادر به تولید تعدادی از گریدهای نساجی با این خوراک نشدند.
این در حالی است که تولید پروپیلن در کشور و در سال‌های گذشته حدوداً ۷۸۹ هزار تن بوده در هر سال بوده است که از این مقدار ۴۰ هزار تن صرف تولید دی اتیل هگزانول می‌شود. اما در سال ۹۵ تولید پروپیلن به زیر ۷۰۰ هزار تن رسید، در کنار آن پروپیلن پالایشگاه اراک نیز برای تولید برخی از گریدها قابل استفاده است که عمدتاً نساجی نیستند و تنها پتروشیمی رجال با خالص کردن پروپیلن پالایشگاه اراک می‌تواند از آن برای تهیه پلی پروپیلن استفاده کند.
به گفته یک مقام مسئول در حال حاضر مشکل پلی پروپیلن سازها، خوراک پروپیلن است و واحدهای مادر که میزان تولیدشان به زیر ۷۰۰ هزار تن در سال رسیده است. از سوی دیگر با کاهش کیفیت پروپیلن پالایشگاه اراک نیز بخشی از توان پلی پروپیلن سازها برای تهیه پلی پروپیلن از بین رفته است. به این ترتیب کاهش تولید و عرضه سبب شد تا بازار پلی پروپیلن با وجود قرار داشتن در دومین ماه از سال ۹۶ همچنان دچار التهاب باشد.
از سوی دیگر تولید گریدهای متفاوت از سوی پلی پروپیلن سازها به صورت دوره‌ای انجام می‌شود و همین موضوع بخشی از مصرف کنندگان و بازار را تحت فشار کمبود کالا قرار می‌دهد. به این ترتیب اکثراً در بازار شاهد خبرهایی در خصوص کاهش و یا عدم تولید برخی از گریدها هستیم که خود به التهاب موجود در این بخش دامن می‌زند و سبب افزایش تقاضا در این حوزه می‌شود.
این در حالی است که بیشترین مصرف در حوزه پلی‌پروپیلن‌ها مربوط به گریدهای نساجی است و آمارها نشان می‌دهد که پیش از سال جدید، عرضه پلی‌پروپیلن‌ها از ۷۰ هزار تن به صورت ماهانه به ۵۲ هزار تن نیز رسید.
از سوی دیگر تقاضا نیز رشد چشمگیری را نشان می‌دهد که بعضاً از ۳۸ هزار تن شروع و به ۳۰۰ هزار تن نیز ختم شده است، البته در ماه آخر سال با وجود رکود و کاهش تقاضا و همچنین بی‌رمق بودن بازار، شاهد ثبت تقاضای ۱۸۰ هزارتنی برای پلی‌پروپیلن‌ها بودیم.
این در حالی است که سهمیه بهین یاب در حوزه پلی‌پروپیلن‌ها با توجه به التهاب بازار و سود ناشی از خرید این گروه از کالاها به ۹۰۰ هزار تن در سال رسیده است، این رقم پیش از التهاب بازار پلی‌پروپیلن‌ها ۶۸۰ هزار تن بوده است. جالب است که افزایش سهمیه‌های بهین یاب پیش از سال جدید و در وزارت صنعت، معدن و تجارت رخ داده است، بررسی‌ها نشان می‌دهد نصف این سهمیه‌ها در یک ماه و پیش از سال ۹۶ اتفاق افتاده است.
۲۵ درصد صادرات پلی‌پروپیلن‌ها و ۲۵ درصد صادرات پی وی سی از گمرکات غیر پتروشیمی
با این حال رئیس دفتر توسعه صنایع تکمیلی (صنایع پایین دستی) شرکت ملی صنایع پتروشیمی به کمبود پلی پروپیلن در بازار داخل اشاره کرد و گفت: موضوع عدم صادرات پلی‌پروپیلن‌ها توسط خریداران با توجه به کمبود این کالا در بازار داخل به شورای رقابت برای تصویب اعلام شده است.
رضا محتشمی پور، گفت: سال گذشته ۲۵ درصد صادرات پلی‌پروپیلن‌ها و ۲۵ درصد صادرات پی وی سی از گمرکات غیر پتروشیمی رخ داده است. وی ادامه داد: کالاهایی مانند پلی‌پروپیلن‌ها و پی وی سی‌ها که کالاهای کمبود دار در حوزه پتروشیمی است، صادرات آن نباید توسط خریداران انجام شود، اما شورای رقابت هنوز زیر بار این موضوع نرفته است.
به گفته محتشمی پور با توجه به اینکه گریدهای متفاوت در این حوزه دوره‌ای تولید می‌شوند، همواره در این حوزه نوسان داریم، از این رو همواره از پلی پروپیلن سازها خواستیم که تولید و صاردات را مدیریت کنند. این درحالی است که سال گذشته ۱۶۶ هزار تن پلی پروپیلن توسط پتروشیمی‌های تولیدکننده پلی پروپیلن به کشورهای دیگر صادر شده است.
تقاضای ۹ برابری پلی‌پروپیلن‌های نساجی/ کف عرضه رعایت نمی‌شود
البته اکثر بازیکنان این بازار طی هفته‌های اخیر به نحوه عرضه و عدم رعایت کف عرضه پلی‌پروپیلن‌های شیمیایی اعتراض داشته‌اند. این در حالی است که با وجود شرایط نامناسب در این گروه در چند هفته اخیر، باز هم این گروه عرضه بسیار کمی داشته و کاهش عرضه‌ها همچنان ادامه دارد.
در هفته گذشته هم حجم عرضه این گروه ۳۲۵ تن بود که نسبت به هفته ماقبل آن ۵۳۰ تن کاهش داشته است. این عرضه فقط محدود به دو گرید بود و جالب است که برای ۳۲۵ تن عرضه ۳۲۷۹ تن تقاضا وجود داشت و معاملات طبق معمول با سقف قیمت انجام شد.
این در حالی است که در دو هفته اخیر پلی‌پروپیلن‌های نساجی نیز وضعیتی مشابه با پلی‌پروپیلن‌های شیمیایی داشتند و کف عرضه برای آن‌ها رعایت نشد، به‌طوری‌که این گروه هفته گذشته شاهد تقاضای حدوداً ۴۴ هزار تنی درازای ۵ هزار تن عرضه بود که تقریباً ۹ برابر است و سبب شد تا معاملات این گروه با سقف قیمت انجام شود.