پنبه به عنوان یک محصول استراتژیک و پرکاربرد در صنایع نساجی هرساله ارز قابل توجهی را از کشور خارج میکند و باتوجه به نیاز به این محصول در نساجیها، امکان محدود کردن واردات آن وجود ندارد.
واردات این محصول پرکاربرد درحالی انجام میشود که در کشور شرایط تولید پنبه در حجم وسیع وجود دارد اما قیمت پایین این محصول نسبت به دیگر محصولات کشاورزی و به صرف نبودن تولید پنبه، انگیزه پنبهکاران را برای کشت محصول در حجم بالا از بین برده است.
براساس آمار گمرک در یازده ماهه نخست سال 95، بیش از 53 هزار تن پنبه از کشورهای مختلف جهان بهویژه ازبکستان وارد کشور شده که حدود 103 میلیون دلار ارز به واسطه آن از کشور خارج شده است.
باتوجه به دارا بودن توان تولید انواع محصولات کشاورزی در کشور به خصوص پنبه، هرساله زمینهای زیرکشت این محصول به دلیل نبود صرفه اقتصادی درحال کم شدن است و کشاورزان انگیزهای برای تولید این محصول ندارند.
در همین راستا محمدحسین کاویانی مدیرعامل صندوق پنبه در گفت و گو با میزان در رابطه با وضعیت تولید پنبه در کشور اظهار کرد: در سال گذشته حدود 400 هزار تن پنبه تصفیه شده در داخل کشور تولید شد که این میزان نیاز داخل را تامین نمیکند.
وی افزود: صنایع نساجی کشور در سال حدود 90 تا 100 هزار تن پنبه نیاز دارند که کمتر از نصف نیاز بازار در داخل تولید و الباقی از کشورهای مختلف وارد کشور میشود.
مدیرعامل صندوق پنبه با بیان اینکه حداقل 50 هزارتن واردات پنبه درسال برای تامین نیاز بازار لازم است خاطرنشان کرد: واردات در کنار تولید ناکافی پنبه در کشور امری ضروری است و برای تامین نیاز 100 هزارتنی صنایع، پنبه با رقمهای بالاتر از قیمت تضمینی وارد کشور میشود.
کاویانی در ادامه به مشکل کشاورزان در تولید این محصول ستراتژیک اشاره کرد و گفت: بیشتر کشاورزان در شهرهای شمالی از جمله گلستان و مازندران از تولید پنبه دست کشیدهاند و درعوض تولید محصولاتی چون برنج که سود بیشتری دارد را انتخاب کردهاند.
وی افزود: تولید پنبه در شمال کشور و در برخی شهرهای دیگر برای کشاورزان صرفه اقتصادی ندارد و همین امر تولید پنبه را از 180 هزار هکتار به 12 هزار هکتار کاهش داده است.
مدیرعامل صندوق پنبه در ادامه گفت: به صرفه نبودن تولید پنبه در استان گلستان سطح زیرکشت این محصول مهم و ضروری برای کشور را از 50 هزار هکتار به هزار هکتار کاهش داده است که رقم قابل توجهی است.
کاویانی در رابطه با نرخ خرید تضمینی پنبه و انگیزه کشاورزان برای تولید پنبه خاطرنشان کرد: کشاورز هرکیلو پنبه را با قیمت تضمینی حدود 3 هزار و 200 تومان به فروش میرساند که در کنار قیمت 12 هزار تومانی هرکیلو برنج که در شمال کشور تولید میشود صرفه اقتصادی برای کشاورز ندارد.
وی در خصوص افزایش قیمت خرید پنبه در بازار گفت: بالابردن قیمت پنبه در بازار نمیتواند راه حل مناسبی برای ایجاد انگیزه در کشاورزان باشد چون از طرفی باعث فشار به نساجیها شده و تولید را با مشکل مواجه میکند.
مدیرعامل صندوق پنبه، حمایت از پنبه کاران در راستای افزایش تولید را در گرو پرداخت یارانه به آنها عنوان کرد و افزود: دولت باید برای حمایت از کشاورز در راستای افزایش تولید، یارانه دهد تا برداشت پنبه با ماشین آلات مکانیزه انجام شود.
کاویانی در ادامه گفت: با مکانیزه کردن مراحل برداشت پنبه تولید محصول افزایش پیدا کرده و از طرفی واردات پنبه کاهش پیدا میکند که در کنار افزایش اشتغال، تولید داخل تقویت خواهد شد.
وی یکی دیگر از راهحلهای افزایش تولید پنبه در داخل کشور را در پی افزایش واردات بذرهای مرغوب دانست و گفت: برای به صرفه کردن تولید پنبه در شهرهای مختلف با واردات بذرهای باکیفیت میتوان تولید پنبه در هر هکتار را از 2 تن به 6 تن افزایش داد که این امر میتواند برای کشاورزان انگیزه خوبی باشد.
با این تفاسیر افزایش تولید پنبه در کشور که هرساله ارز قابل توجهی صرف واردات آن میشود از جمله اقدامات مهم در راستای تحقق اقتصاد مقاومتی خواهد بود که کمتر به آن توجه میشود و از این رو اقدامات دولت و تدابیر مسئولین در راستای حمایت از پنبه کاران میتواند تولید پنبه در کشور را باتوجه به نیاز داخل افزایش دهد.
حال باید دید باتوجه به فرمایشات رهبر معظم انقلاب اسلامی در رابطه با شعار سال 96 در راستای افزایش تولید، چه اقداماتی از سوی مسئولین برای حمایت از پنبه کاران صورت خواهد گرفت تا در کنار افزایش تولید و اشتغال، واردات این محصول نیز کاهش پیدا کند و ارز صرف شده برای واردات در راستای حمایت از تولید استفاده شود.