پائول رومر، اقتصاددان ارشد و معاون بانک جهانی می‌گوید:«قوانین ساده که پیروی از آن‌ها آسان است، نشانه‌ای از این است که دولت با شهروندانش با احترام رفتار می‌کند و دولتی که نتواند با شهروندانش چنین رفتار کند، قدرت رهبری‌اش را از دست خواهد داد.»
گزارش انجام کسب‌وکار سال 2017 (Doing business) منتشر شد. در این گزارش، 190 کشور مورد بررسی قرار گرفته و رتبه‌بندی شده‌اند.
نیوزلند، سنگاپور و دانمارک، سه اقتصاد برتر جهان ازنظر بهره‌وری کسب‌وکار بوده‌اند. بعد از آن‌ها، هنگ‌کنگ، چین، کره، نروژ، انگلستان، امریکا، سوئد و مقدونیه قرار گرفته است. نکته قابل توجه این است که صندوق بین المللی پول هم مقدونیه را به عنوان کشوری با کمترین میزان مالیات معرفی کرده است. مجموع نرخ مؤثر مالیاتی در مقدونیه 7،6 درصد است. هیچ کشور دیگری در جهان این میزان مالیات پایین را ندارد.
بانک جهانی کشورها را از منظری دیگر نیز رتبه‌بندی کرده و به پیشرفت آن‌ها پرداخته است. بر همین اساس برونی دارالسلام پیشروترین کشور ازنظر انجام برنامه‌های اصلاحی بوده است. بعد از آن نیز کنیا، بلاروس، گرجستان، پاکستان، امارات متحده عربی و بحرین قرار داشته‌اند.
پژوهش تازه بانک جهانی اثبات می‌کند عملکرد بهتر در انجام کسب‌وکار، با میزان پایین نابرابری، کاهش فقر از همین رهگذر و افزایش رفاه در ارتباط مستقیم است.
متفاوت‌ترین یافته‌های پژوهش بانک جهانی چه بوده است؟
در 23 کشور، زنان متاهل برای شروع کسب‌وکار، نیاز به طی مراحل بیشتری در مقایسه با مردان دارند
پائول رومر، اقتصاددان ارشد و معاون بانک جهانی می‌گوید:«قوانین ساده که پیروی از آن‌ها آسان است، نشانه‌ای از این است که دولت با شهروندانش با احترام رفتار می‌کند. آن‌ها از مزایای مستقیم عملکرد اقتصادی مانند مشارکت بیشتر، فرصت‌های کار بیشتر برای زنان و پایبندی بیشتر به حاکمیت قانون بهره می‌برند.» او ادامه می‌دهد:«باید یادآوری کنیم که رفتار با احترام، چیزی است که مردم به خاطر آن برای خودشان ارزش قائل می‌شوند، و دولتی که نتواند با شهروندانش چنین رفتار کند، قدرت رهبری‌اش را از دست خواهد داد.»
گزارش انجام کسب‌وکار نشان می‌دهد که موفقیت در تسهیل کسب‌وکار در جهان، امتداد یافته است. شروع کسب‌وکار جدید در حال حاضر به طور متوسط 21 روز زمان می‌برد، 10 سال پیش، 46 روز برای این کار زمان لازم بود. مدت زمان ثبت انتقال مالکیت در ده سال پیش، به 370 روز زمان نیاز داشت و حالا به 12 روز رسیده است.
امسال گزارش انجام کسب‌وکار، جنسیت را نیز به سه شاخص مورد اندازه گیری، انجام کسب‌وکار، ثبت مالکیت و اجرای قراردادها اضافه کرده است. در نتیجه آن، نابرابری در 38 اقتصاد یافت شد.
در 23 کشور، زنان متاهل برای شروع کسب‌وکار، نیاز به برداشتن گام‌های بیشتری در مقایسه با مردان دارند. شانزده محدودیت نیز برای مالکیت و انتقال دارایی زنان وجود دارد. در این اقتصادها، زنان کم‌تری در بخش خصوصی چه به عنوان کارمند و چه به عنوان کارفرما فعالیت می‌کنند.
جایگاه ایران در بهبود محیط کسب‌وکار چه تغییری داشته است؟
جایگاه بین‌المللی ایران از رتبه ۱۵۲ در سال ۲۰۱۳ میلادی به رتبه ۱۲۰ در سال ۲۰۱۷ میلادی ارتقا یافت
بر اساس گزارش سال ۲۰۱۷ بانک جهانی، امتیاز فاصله ایران تا اقتصاد پیشرو در سهولت انجام کسب‌وکار در سال ۲۰۱۶ میلادی ۵۷.۰۸ بوده و در سال ۲۰۱۷ میلادی ۵۷.۲۶ اعلام شده است.همچنین رتبه ایران در سهولت کسب‌وکار نیز 120 در میان 190 کشور جهان است. سال گذشته رتبه ایران، 118 بوده است. امسال، هم تعداد کشورهای مورد بررسی بیشتر شده و هم عملکرد سایر کشورها با سرعت بیشتری بهبود یافته که منجر به پایین آمدن رتبه ایران شده است. اگر نه نمره کشور، 0.18 افزایش یافته است.
با نگاهی کلی مشخص می‌شود در دوره فعالیت دولت یازدهم جایگاه بین‌المللی ایران از رتبه ۱۵۲ در سال ۲۰۱۳ میلادی به رتبه ۱۲۰ در سال ۲۰۱۷ میلادی ارتقا یافت. به عبارتی دیگر رتبه ایران در شاخص انجام کسب‌وکار به طور متوسط سالانه هشت پله ارتقا داشته است.
شاخص انجام کسب‌وکار بانک جهانی شامل ۱۰ زیر شاخص است که ایران بهترین عملکرد را در اخذ مجوز ساخت، سهولت اجرای قراردادها و دسترسی به برق داشته است. رتبه‌های ایران در هرکدام از شاخص‌ها به‌این‌ترتیب است: شروع کسب‌وکار (رتبه ۱۰۲)، اخذ مجوز ساخت (رتبه ۲۷)، دسترسی به برق (رتبه ۹۴)، ثبت مالکیت (رتبه ۸۶)، اخذ اعتبارات (رتبه ۱۰۱)، حمایت از سهامداران خرد (رتبه ۱۶۵)، سهولت پرداخت مالیات (رتبه ۱۰۰)، تجارت فرامرزی (رتبه ۱۷۰)، سهولت اجرای قراردادها (رتبه ۷۰)، ورشکستگی و پرداخت دیون (رتبه ۱۵۶).
در مناطق مختلف جهان چه خبر است؟
70 درصد از اقتصادهای خاورمیانه‌ای، برای کارآفرینان زن مانع ایجاد می‌کنند
شرق آسیا و حوزه اقیانوسیه، خانه سه کشور از ده اقتصاد برتر جهان است. سنگاپور، چین و هنگ‌کنگ در این منطقه قرارگرفته‌اند. همچنین اندونزی و برونی دارالسلام نیز که اقتصادهای پیشرو جهان ازنظر اصلاحات بوده‌اند، در این منطقه قرار دارند.
در اروپا و آسیای مرکزی، بسیاری از اقتصادهای اصلاح‌گر طی سال گذشته قرارگرفته‌اند. بلاروس، گرجستان، قزاقستان و صربستان این منطقه، در میان ده اقتصاد اصلاح‌گر جهان هستند. عملکرد خوب این منطقه حالا به منطقه OECD که متشکل از کشورهایی با درآمد بالاست، شبیه است.
در امریکای لاتین و حوزه کارائیب نیز اصلاحات زیادی صورت گرفته است. این پیشرفت‌ها در حوزه نظام مالیاتی، تسهیل تجارت مرزی و شروع کسب‌وکار بوده است. برزیل در این منطقه طی سال گذشته، بیشترین اصلاحات را داشته است.
طی سال گذشته، منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا، بیشترین اصلاحات اقتصادی را از سال 2009 انجام داده است. در 20 اقتصاد این منطقه، 35 اصلاح در 15 تای آن‌ها انجام شده است. در میان این اصلاحات، امارات متحده عربی و بحرین در میان 10 کشور برتر جهان در انجام اصلاحات اقتصادی قرار داشته‌اند. بیشترین نابرابری‌ها جنسیتی نیز در این منطقه اتفاق می‌افتد. 70 درصد از اقتصادهای خاورمیانه‌ای، برای کارآفرینان زن مانع ایجاد می‌کنند.
در آسیای جنوبی، 5 اقتصاد، 11 اصلاح اقتصادی انجام داده‌اند. بانک جهانی پاکستان را که در میان ده اقتصاد پیشرو در انجام اصلاحات بوده است، در این منطقه به‌حساب آورده است. هند و سریلانکا نیز طی سال گذشته اصلاحات زیادی انجام داده‌اند.
در جنوب صحرای آفریقا نیز اصلاحات زیادی انجام شده است اما 13 اقتصاد این منطقه سختی‌های اضافی برای زنان کارآفرین ایجاد می‌کنند.
ریتا رامالهو، مدیر پروژه انجام کسب‌وکار بانک جهانی می‌گوید:«هدف کلی انجام کسب‌وکار، توانمندسازی برای کارآفرینی زنان و مردان به‌خصوص در کشورهایی با درآمدهای پایین و متوسط است. دولت‌ها در سراسر جهان، با چالش‌های زیادی برای بهبود فضای کسب‌وکار و خلف شغل مواجه هستند. به نظر می‌آید تحولات و موفقیت‌هایی که طی سال گذشته تاکنون اتفاق افتاده است، ارزش جشن گرفتن دارند.»