صادرات كالا در جهان به عوامل متعددي بستگي دارد. از مهمترين اين عوامل، زيرساختهاي توليد محصول در كشورها و نياز جامعه جهاني به كالاهاي توليد شده است.
نساجي و پوشاك، همواره از مهمترين نيازهاي كشورها بوده است. طبق گزارشهاي به دست آمده از سازمان تجارت جهاني، حتي كشورهايي كه بزرگترين توليدكننده منسوجات و پوشاك هستند، خود بازار هدف مهمي براي ديگر كشورها به حساب ميآيند.
طبق بررسيهاي سازمان تجارت جهاني، كل صادرات نساجي در سال 2015، معادل 312ميليارد دلار بوده است. همينطور صادرات پوشاك در سال 2015، معادل 445ميليارد دلار برآورد شده است. در گزارشهايي كه از سازمان تجارت جهاني به دست آمده است، 10كشور بيشترين سهم را در صادرات نساجي به خود اختصاص دادهاند.
اين كشورها، طبق آخرين آمار سازمان تجارت جهاني، 86درصد از كل صادرات جهاني نساجي را در اختيار دارند. در اين گزارش، چين، كشوري پيشرو در صادرات نساجي است. سهم صادرات نساجي در اين كشور در سال 2000، نزديك به 10.4درصد از صادرات جهاني بود. در سال 2015، چين به سهمي نزديك به 37.4درصد از صادرات نساجي در جهان رسيد. اين كشور در سال 2015 با صادرات 109ميليارد دلار در صنعت نساجي در رتبه اول صادرات نساجي جهان قرار گرفته است.
چين، علاوه بر پيشرو بودن در صادرات منسوجات در سال 2015 به عنوان نخستين كشور صادركننده پوشاك در جهان نيز شناخته شد. اين كشور با 175ميليارد دلار صادرات پوشاك، بخش قابل توجهي از صادرات پوشاك جهاني را به خود اختصاص داده است.
اتحاديه اروپا، با اختلاف تقريبا 45ميليارد دلاري از چين در رتبه دوم صادرات نساجي جهان قرار گرفته است. طبق گزارشهاي به دست آمده، به نظر ميرسد سياستگذاري و تعيين استراتژي جديد در اتحاديه اروپا، نقش اساسي در رشد صنعت نساجي در اين قاره داشته است.
در اين سياستهاي جديد، علاوه بر توجه به بازارهاي داخلي اروپا و نيز مساله محيطزيست، مزيتهاي رقابتي اروپا در صنعت نساجي مورد بررسي قرار گرفته است. در اتحاديه اروپا، صادرات پوشاك هم در وضعيت خوبي قرار دارد. اتحاديه اروپا، با 112ميليارد دلار صادرات پوشاك، توانسته بعد از چين در جايگاه دوم صادرات پوشاك جهاني قرار بگيرد.
هند با اختلاف بسيار زيادي از چين و اتحاديه اروپا، در جايگاه سوم صادرات نساجي در جهان قرار دارد. صادرات منسوجات در اين كشور با توجه به سابقه ديرينهيي كه دارد، در سال 2015 درحدود 17 ميليارد دلار محاسبه شده است.
در اين كشور، اشتغالزايي در صنعت نساجي، پس از كشاورزي بيشترين سهم را به خود اختصاص داده است. در عين حال، طبق گزارشهاي سالهاي اخير، اين كشور بالاترين ظرفيت نصب ماشينآلات بافندگي در جهان را دارد. همچنين، هند در توليد پنبه و ابريشم، شهرت جهاني دارد. تمام اين عوامل هند را در رتبه سوم صادرات نساجي و بالاتر از ايالات متحده امريكا قرار داده است.
در ايالات متحده امريكا، صادرات منسوجات، 14ميليارد دلار را به خود اختصاص داده است. پيش از اين نيز با توجه به تغيير ساختار جمعيتي درايالات متحده امريكا، پيشبيني شده بود كه رشد بازار را افزايش دهد.
از سوي ديگر تركيه با سهمي 3.8درصدي در صادرات نساجي، در جايگاه پنجم و بعد از امريكا قرار گرفته است. سهم صادرات منسوجات در سال 1990 در تركيه 1.4درصد بود. هزينه صادرات صنعت نساجي در سال 2015 در تركيه 11ميليارد دلار بوده است.
گزارشهاي به دست آمده حاكي از اين است كه اتحاديه اروپا، يكي از مهمترين بازارهاي هدف تركيه در صادرات نساجي است. استفاده از ماشينآلات مدرن و مواد اوليه مرغوب در اين كشور باعث شده كه نساجي در تركيه به يك صنعت ممتاز تبديل شود. طبق گزارشهاي به دست آمده، وضعيت صادرات نساجي در اين كشور در مقايسه با صادرات پوشاك مناسبتر است. اين كشور در سال 2015 با 15ميليارد دلار صادرات پوشاك در جايگاه هفتم اين صنعت در جهان قرار گرفت.
بعد از تركيه، جمهوري كره، چين تايپه و هنگكنگ، تقريبا با شرايطي يكسان، رتبه ششم تا هشتم را به خود اختصاص دادهاند. البته هنگكنگ در صادرات پوشاك، جايگاه بهتري در جهان دارد. اين كشور در صادرات پوشاك، بعد از ويتنام، رتبه پنجم جهان را به خود اختصاص داده است.
پاكستان نيز با صادراتي معادل 8ميليارد دلار در صادرات نساجي در جايگاه نهم جدول صادرات منسوجات جهاني قرار گرفته است. ژاپن با اختلاف كمي از پاكستان در ميان 10كشور برتر صادركننده منسوجات در جهان در آخرين رتبه قرار دارد. در اين ميان آنچه در مورد صادركنندگان برتر پوشاك ميتوان گفت، رتبه امريكاست كه بعد از كشورهايي مثل كامبوج و اندونزي در رتبه دهم قرار گرفته است.
با نگاهي گذرا به تاريخچه صنعت نساجي و رقابت چشمگير كشورها در صادرات منسوجات، ميتوان به ارزش بالاي اين صنعت و تاثيرگذاري بازار پوشاك و نساجي در بهبود اقتصاد جهاني پي برد. همانطور كه گفته شد، نياز مردم تعيينكننده مهمي در شكلگيري بازارها در جهان است و نساجي و پوشاك، از آنجا كه نياز اوليه بشر به حساب ميآيد، ميتواند هميشه بازار مهمي را به خود اختصاص دهد.