چادر مشکلات بر سر چادرشب بافان

همه در روستای گردشگری روئین که نخستین دهکده نساجی سنتی کشور هم هست٬ به بافت چادر شب مشغول هستند و این هنر را از آبا و اجداد خود به ارث برده اند. آن ها می گویند: چون در قدیم از این دست بافته ها در شب به عنوان روانداز استفاده می شد٬ به آن چادرشب گفته می شد. این بافندگان همچنان که از ترکیب نخ ها و رنگ های متنوع و شاد٬ لذت می برند٬ از برخی مسائل پیش رو در این صنعت نگران هستند. فروش خوب نیست یک بافنده چادرشب در این باره می گوید: در گذشته وضعیت کار بسیار بهتر بود و چادرشب طرفداران زیادی و در نتیجه بازار رونق داشت و هرچه که می بافتیم٬ به فروش می رفت.«رسولی نیا» می افزاید: اما اکنون وضعیت این گونه نیست و دیگر فروش نداریم و این باعث شده است زندگی برای افرادی مانند من که تنها کار و محل درآمدمان چادرشب بافی است و هنر دیگری نداریم٬ بسیار سخت شود. وی بیان می کند: به دلیل این که سازمان میراث فرهنگی٬ صنایع دستی و گردشگری٬ صنعتگران را بیمه نکرده است٬ مجبور شدم خود را بیمه خویش فرما کنم و ماهانه باید 218 هزار تومان به حساب بیمه واریز کنم اما به دلیل نبود بازار فروش و ماندن تولیدات مان روی دستمان٬ حتی توان تأمین همین مبلغ را هم ندارم.وی که 35 سال در این رشته فعالیت داشته است٬ ادامه می دهد: اگر وضعیت بازار چادرشب همین گونه باشد و فروش آن فقط به نمایشگاه ها خلاصه شود٬ فعالان این صنعت٬ قادر به ادامه زندگی نخواهند بود. مشکل تأمین مواد اولیه و نبود بیمه صنعتگری دیگر می گوید: 34 سال است که در این رشته فعالیت دارم و شکر خدا فروش هم در نمایشگاه ها خوب است و هم در دهکده نساجی روئین که مکانی گردشگری است و مسافران زیادی دارد.«عشرت کاوه» مهم ترین مشکل در بافت چادرشب را فراهم نبودن مواد اولیه در استان عنوان و بیان می کند: مجبور هستیم مواد اولیه را از کارخانه های یزد تهیه کنیم که علاوه بر این که قیمت تمام شده محصول را افزایش می دهد٬ گاهی هم مواد با تأخیر می رسد و کار را عقب می اندازد و گاهی نخ ها بی رنگ است و پس از این که به استان می رسد٬ باید رنگ شود که این موضوع زمانبر است.وی می افزاید: البته گاهی عده ای دلال مواد اولیه را تأمین می کنند که کیفیت آن ها خوب نیست به همین دلیل از آن ها استفاده نمی کنیم. این صنعتگر که مدیریت خانه ترویج روستای روئین اسفراین را هم برعهده دارد٬ به این موضوع اشاره می کند که 120 بافنده چادرشب در این روستا وجود دارد که تمامی آن ها زن هستند و البته بین 70 تا 80 درصدشان بیش از 50 سال سن دارند. «کاوه» ادامه می دهد: مشکلی که وجود دارد این است که افراد بالای 50 سال نمی توانند بیمه شوند و تمامی این بافندگان با وجود این که سال ها در این زمینه فعالیت کرده اند٬ نمی توانند از مزایای بیمه بهره مند شوند و البته به آن ها تسهیلات هم پرداخت نمی شود که این موضوع این بافندگان را دچار مشکل کرده است. وی خاطرنشان می کند: زنان 70 و 80 ساله این روستا هم چادرشب می بافند و تمام توان و تجربه خود را برای این کار می گذارند اما به دلیل بالا بودن سن شان هیچ حمایتی از آن ها نمی شود. ای کاش متولیان چاره ای بیندیشند که افراد بالای 50 سال هم بتوانند از مزایای بیمه و تسهیلات برخوردار شوند. قوانین دست و پاگیر در این رابطه٬ معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی٬ صنایع دستی و گردشگری خراسان شمالی با اشاره به این که بین 150 تا 200 صنعتگر در استان وجود دارد٬ می گوید: طبق تفاهم نامه ای که بین صندوق امید و سازمان میراث فرهنگی٬ صنایع دستی و گردشگری کشور امضا شده است به محض ابلاغ آن به استان ها از جمله خراسان شمالی٬ تسهیلات به صنعتگرانی که در نمایشگاه شرکت کرده بودند٬ پرداخت خواهد شد. «عابدی» در رابطه با فروش نداشتن چادرشب بیان میکند: این که بافندگان چادرشب می گویند فروش نداریم بخشی از آن به دلیل وضعیت اقتصاد مردم طبیعی است و در تمام بخش های صنایع دستی وضعیت همین است اما بخشی از مشکل به خود صنعتگران باز می گردد که نیاز بازار را نمی شناسند و بدون توجه به این نیاز تولید می کنند این درحالی است که افرادی که در زمینه های بازاریابی و فروش دوره دیده اند٬ فروش خوبی هم دارند و حتی سفارش کار هم می گیرند.وی خاطرنشان می کند: این معاونت برای برطرف شدن این مشکل٬ کلاس های آموزشی بازاریابی و فروش و جذب مشتری را برگزار می کند اما صنعتگران از این دوره های آموزشی استقبال نمی کنند. وی با اذعان به این موضوع که مواد اولیه این صنعت از دیگر استان ها تأمین می شود٬ اظهارمی دارد: این موضوع را می دانیم اما به دلیل فراهم نبودن زیرساختها برای تولید مواد اولیه در استان٬ نمی توانیم در این رابطه کاری انجام دهیم اما صنعتگران برای این که قیمت مواد و بار و انبارداری برای شان زیاد نشود٬ می توانند به شکل مستقیم با تولید کنندگان مواد اولیه ارتباط برقرار و از آنها خرید کنند تا هم دلالان حذف شوند و هم هزینه های انبارداری و پست و دیگر موارد برای شان کاهش یابد. «عابدی» در رابطه با بیمه صنعتگران بالای 50 سال هم می گوید: این که صنعتگران بالای 50 سال نمی توانند بیمه شوند٬ مصوبه مجلس شورای اسلامی است و افراد بین 15 تا 50 سال می توانند بیمه شوند و در این باره از دست ما کاری بر نمی آید و باید مجلس جدید در این باره چاره ای بیندیشد زیرا بیشتر صنعتگران ما بیش از 50 سال سن دارند٬ بسیاری از آن ها استادکار شده اند و باید حمایت شوند اما در حال حاضر ما هیچ حمایتی نمی توانیم از آن ها کنیم. وی بیان می کند: این نکته که صنعتگران بالای 50 سال نمی توانند تسهیلات دریافت کنند٬ از شرایط بانکهاست و باز هم ما نمی توانیم کاری کنیم و متأسفانه در بخش صنایع دستی قوانین دست و پاگیر زیادی داریم و در عوض شرایط تسهیل کننده نداریم که صنعتگران به ستوه آمده اند و اگر وضعیت به همین شکل ادامه داشته باشد٬ صنایع دستی از این هم مظلوم تر خواهد شد.