مستخدمین حسینی: بنگاه داری و شرکت داری را دولت و مجلس با مصوبات خودشان تحمیل کردند
تعداد بازدید :
1121
تاریخ انتشار :
۱۳۹۵/۳/۱
معاون سابق وزارت اقتصاد با بیان اینکه مسئله بنگاه داری و شرکت داری را دولت و مجلس با مصوبات خودشان تحمیل کردند، ابراز داشت: بانک ها از دولت طلب داشتند، ولی دولت، نقدینگی نداشت و به جای آن به همه آنها، بنگاه ها را اهدا کرد مانند شرکت پتروشیمی و نساجی و هواپیمایی.
به گزارش ایلنا، حیدر مستخدمین حسینی در برنامه "گفت‌وگوی اقتصادی"، از وجود ادله کافی که نشان می‌دهد، آغاز انحراف بانک ها، به دلیل ورود دولت و مجلس به عرصه بانکداری بوده است، گفت: تا دهه 60 بانک ها فقط وظایف خودشان را انجام می دادند و حتی شرکت های مستقل صرافی نیز نداشتند، در حالی که امروز این کار انجام شده است. امروز وقتی مجوز یک بانک را صادر می کنند، بعد از چند ماه شرکت لیزینگ و صرافی و یا سرمایه گذاری ایجاد می کنند.
برنامه "گفت‌وگوی اقتصادی" با موضوع آسیب ها و پیامدهای بنگاه داری بانک ها و با حضور کامران ندری کارشناس اقتصادی و استاد دانشگاه، حیدر مستخدمین حسینی معاون سابق وزارت اقتصاد و معاون اسبق بانک مرکزی، کیان مهر استاد دانشگاه و کارشناس مسائل اقتصادی و مرتضی اکبری عضو هیئت مدیره بانک توسعه صادرات روانه آنتن شد.
حیدر مستخدمین حسینی در ابتدا به تعریف نظام بانکی پرداخت و گفت: بر اساس ادبیات اقتصادی، بانک ها واسطه گر مالی هستند، یعنی از یک سمت تجهیز منابع را انجام می دهند و مازاد در آمد خانواده ها و شرکت‌ها را جذب می‌کنند و از سمت دیگر این منابع را تخصیص می‌دهند.
وی افزود: جز این وظیفه کارکردهای دیگری که نظام بانکی خودش را در آن درگیر کند و وارد چرخه فعالیت هایی شود، در حیطه وظایفش نیست. نظام بانکی ما از غرب گرفته شده است و از آنها آموخته ایم و شاکله نظام بانکداری کشورمان بر اساس آن برنامه ریزی شده است و تا امروز به جز عملیات بانکی بدون ربا که سال 62 تصویب شده است، ساختارها، وظایف و اهدافی که برای نظام بانکی تعریف کرده ایم، در این قاعده است.
معاون سابق وزارت اقتصاد با بیان اینکه اگر نسبت به عملکردهای دیگر بانک، ورود جدی داشته باشیم، می‌توان تخلف هایی در این زمینه یافت، گفت: اینکه چرا بانک ها بنگا‌داری می کنند، مسئله مهمی است و این مسئله تفاوتی میان بانک خصوصی و دولتی نمی کند.
مستخدمین حسینی درباره علت انحراف بانک ها از وظایف تعریف شده اولیه شان، اظهار داشت: ساختار دخالت جویانه ای بود که قوه مجریه و مقننه در طول این دوران بر بانک ها تحمیل کرده‌اند و باعث شده است بانک ها از اهداف خودشان دور باشند. به عنوان مثال یک متغیر کلیدی و اصلی یعنی نرخ سود بانکی تابع بازار نباشد و قاعده آن به دست دولت ها باشد و آن نرخ ها نیز به گونه ای تعیین شوند که پایین تر از نرخ تورم باشد، بانک ها برای اینکه جبران کنند و کارنامه درخشانی را برای سهامداران شان نشان دهند، از سایر فعالیت های دیگر از جمله شرکت داری و بنگاه داری استفاده می کنند.
معاون سابق وزارت اقتصاد با بیان اینکه مسئله بنگاه داری و شرکت داری را دولت و مجلس با مصوبات خودشان تحمیل کردند، ابراز داشت: بانک ها از دولت طلب داشتند، ولی دولت، نقدینگی نداشت و به جای آن به همه آنها، بنگاه ها را اهدا کرد مانند شرکت پتروشیمی و نساجی و هواپیمایی.
معاون اسبق بانک مرکزی از وجود ادله کافی که نشان می دهد آغاز انحراف بانک ها، به دلیل ورود دولت و مجلس به عرصه بانک داری بوده است، بیان داشت: تا دهه 60 بانک ها فقط وظایف خودشان را انجام می دادند و حتی شرکت های مستقل صرافی نیز نداشتند، در حالی که امروز این کار انجام شده است. امروز وقتی مجوز بانکی را صادر می کنند، بعد از چند ماه شرکت لیزینگ و صرافی و یا سرمایه گذاری ایجاد می کنند.
کیان مهر در ادامه به اساسنامه قانون ایجاد نظام بانکی در ایران اشاره کرد و بیان داشت: راس بانک ها، بانک مرکزی است که نقش مدیریتی و راهبردی دارد و زیر مجموعه های آنها بانک های عامل است. وظایف بانک های عامل جمع آوری اندوخته ها و سپرده های مردم و تخصیص منابع است. البته به جز بعضی از بانک های تخصصی مانند بانک مسکن و یا سپه وظایف خاصی برای آنها تعریف شده است.
وی با بیان اینکه بانک هایی که امروز بنگاه دار شده اند، از وظایف اولیه تخطی کرده اند، گفت: در واقع بانک ها به سمتی رفته اند که قانون نظام بانکی این اجازه را به آنها نمی دهد. بنابراین منابعی را که باید به تولیدات واحدهای صنعتی اختصاص دهند، خودشان آن را هدایت می کنند.
این کارشناس مسائل اقتصادی به فعالیت بانک ها در عرصه های مختلف اشاره کرد و ادامه داد: امروز بانک ها در عرصه ساخت و ساز مسکن، خرید و فروش زمین، حضور در مزایده های اقتصادی و امثال آنها فعالیت می کنند.
در ادامه کامران ندری استاد اقتصاد دانشگاه امام صادق (ع) در مورد علت سوق یافتن بانک ها به سمت بنگاه داری، اظهار داشت: در این خصوص عوامل زیادی را می توان ذکر کرد؛ خلا های قانونی، نظارت ضعیف بانک مرکزی و مداخله دولت ها. دولت ها، بانک ها را مجبور کردند تسهیلاتی ارائه دهند و چون طرف مقابل نتوانست تسهیلات را بازپرداخت کند، مجبور شدند، بنگاه های اقتصادی را به آنها تحویل دهند.
این استاد دانشگاه افزود: خیلی وقت ها از بانک ها برای تنظیم بازار سرمایه استفاده کردند چون قیمت سهام در بازار سرمایه پایین می آید، بانک ها را مکلف کردند، تا سهام خیلی از شرکت ها را خریداری کنند. خیلی وقت ها نرخ سود را دستکاری کردند، یعنی برای سود تسهیلات سقف تعیین کردند و بانک به طور طبیعی تعهداتی داشت و به همین جهت برای به دست آوردن نرخ بازدهی بیشتر، اقدام به خرید زمین و فعالیت در عرصه های دیگر اقتصادی کرد.
در ادامه مرتضی اکبری با اذعان به اینکه همه بانک ها بنگاه داری می کنند، خاطرنشان ساخت: البته میان بانک ها در این عرصه، تفاوت هایی وجود دارد و این تفاوت میان بانک های توسعه ای و تجاری است.
وی با بیان اینکه بانک ها دو دسته بنگاه دارند، گفت: دسته نخست بنگاه هایی است که ناشی از تملیک است یعنی یا واگذاری بدهی دولت در قالب سهام بنگاه ها به بانک ها بوده است یا تسهیلاتی پرداخت شده است و چون بانک پولی نداشته است، بانک مجبور به تمدید آنها شده است.
عضو هیئت مدیره بانک توسعه صادرات تصریح کرد: هیچ بانکی خواستار تملیک این شرکت ها نیست، زیرا این بنگاه ها و شرکت ها زیان ده هستند و بانک ها هیچ گاه نتوانسته اند این شرکت ها را خوب اداره کنند.
اکبری به دسته دوم اشاره کرد و ابراز داشت: این دسته، بنگاه هایی هستند که بانک ها برای سودآور کردن، خودشان ایجاد کرده اند یا سهام آن را خریده اند.