قاچاق نفس نساجی را به شماره انداخته !

نساجی ، صنعتی اشتغالزاست که علاوه بر تامین نیاز کشور توان بالایی برای صادرات هم دارد ، کاملا در اختیار بخش خصوصی است و ما دراین صنعت که حدود 40 رشته زیر مجموعه دارد جزء کشورهای برتر دنیا هستیم.

اکنون 20 هزار واحد صنفی دوزندگی با 300 هزار اشتغال ، در شرایطی کاملا نابرابر با برندهای خارجی و مهمتر از ان قاچاق پوشاک در ایران فعالیت می کنند .

فعالان صنعت پوشاک کشور معتقدند 70 درصد پوشاک خارجی موجود در فروشگاه ها را پوشاک قاچاق تشکیل می دهد که از مبادی غیررسمی وارد شده است.

طبق گفته مسئولان سالانه حدود 2.5 میلیارد دلار پوشاک به ایران قاچاق می شود اگرچه برخی میزان قاچاق در کشور را تا 6.5 میلیارد دلار می دانند.

برخی دست اندرکاران حوزه پوشاک و البسه معتقدند حجم عمده قاچاق که توانسته است بخش قابل توجهی از بازار پوشاک کشور را از آن خود کند از مبادی قانونی وارد می شود و قاچاقچیان به صورت رسمی در بازار فعالیت می کنند تا آنجا که به راحتی از خدمات سیستم بانکی و چک استفاده می کنند.

این حجم بالای پوشاک قاچاق ، علاوه بر اسیب وارد کردن به تولید کنندگان داخلی و تحدید اشتغال و کسب و کار سبب شده است حقوق دولت به علت شفاف نبودن فعالیت ها از جمله درآمدهای مالیاتی و حقوقی گمرکی محقق نمی شود.

دولت با هدف کاهش قاچاق و حمایت از صنعت نساجی کشور منطقی کردن تعرفه ها را در دستور کار قرار داده است که هرچند کمی از آلام تولیدکنندگان داخلی و فعالان این صنعت را کم می کند اما کارشناسان مشکل اصلی این صنعت را بالا بودن هزینه تولید پوشاک در ایران می دانند.

در حال حاضر هزینه تولید پوشاک در ایران بطور متوسط 30 درصد بالاتر از میانگین دنیاست و نجات صنعت نساجی و پوشاک منوط به نوسازی ماشین الات ، افزایش تولید و به تبع ان کاهش قیمت تمام شده و در نهایت رقابت پذیر شدن تولیدات داخلی از لحاظ کیفیت و قیمت است.

محمود نوابی رئیس سازمان حمایت از تولید کنندگان وزارت صنعت ، معدن و تجارت می گوید : در حوزه پوشاک 6 میلیون دلار کالا از مبادی ورودی کشور وارد شده در حالی که 2،5 میلیارد دلار قاچاق می شود.

برای جلوگیری از ورود کالای قاچاق در بخش پوشاک موضوع ساماندهی واحدهای صنفی فعال در این زمینه در دستور کار است و باید تلاش کنیم که واحدهای فاقد پروانه نسبت به دریافت مجوز در این حوزه اقدام کنند.

جواد درودیان نقوسیان رئیس اتحادیه پیراهن دوزان با اشاره به مشکلات مبتلا به دوزندگان البسه می گوید : بزرگترین مشکل ما واردات بی رویه پوشاک از کشورهایی مثل چین است که باعث تعطیلی واحدهای تولیدی و به تبع آن بیکاری بخش عظیمی از فعالان و کارگران شده است.

امیر قدیمی نژاد رئیس اتحادیه بنکداران و طاقه فروشان پارچه پائین امدن تعرفه را علت تشدید واردات می داند و می گوید : با توجه به کاهش تعرفه واردات پوشاک ، فروشندگان این صنف بیشتر به واردات روی آورده اند و نقدینگی های موجود در این بخش به جیب تولید کنندگان خارجی می رود به گونه ای که بیشتر مغازه داران و فروشندگان پوشاک ترجیح می دهند سرمایه نقد خود را صرف واردات کنند.

قدیمی نژاد ؛ واردات ، مالیات بر ارزش افزوده ، مالیات های سنگین و قطع یارانه های حمایت از تولید را چهار عامل ضد تولید می داند که توان صنایع نساجی را گرفته است و می افزاید : سیر پرداخت مالیات بر ارزش افزوده در صنعت پوشاک و نساجی مانند تبری است که بر کمر صنعت فرود می آید و همه تولید کنندگان را زمین گیر کرده است.

وی تاکید می کند دولت اگر می خواهد به صنعت نساجی و پوشاک کمک کند باید از دریافت مالیات بر ارزش افزوده از بخش های تولید از پارچه تا بخش آخر که پوشاک است چشم پوشی کند و تنها از مصرف کننده نهایی در زمان خرید در فروشگاه ها مالیات بگیرد.

محمد مروج رئیس هیئت مدیره انجمن نساجی ایران می گوید : وضع اسفناکی بر صنعت نساجی و پوشاک کشور حاکم است چرا که بیش از 70 درصد پوشاک فروشگاه ها به صورت قاچاق وارد شده است . بخشی از پوشاک که تولید داخل است نیز برای فروش چاره ای ندارد که با مارک های خارجی در فروشگاه ها عرضه شود.

رئیس انجمن نساجی ایران با رد این موضوع که برخی تولیدات داخل از کیفیت لازم برخوردار نیست ، تصریح می کند : مگر خودروهای داخلی دارای کیفیت مناسب است که مورد توجه و حمایت همه جانبه قرار دارد؟ ضمن اینکه پوشاک داخل اگر از مطلوبیت کافی برخوردار نبود که با مارک خارجی به فروش نمی رفت . دولت اعلام می کند که سالانه 15 میلیارد دلار سوخت از کشور قاچاق می شود و شوربختانه این پول کثیف در بازارهای ترکیه به پوشاک تبدیل و وارد کشور می شود.

تولید کنندگان ترک هم وقتی می بینند مبالغ نقدی دریافت می کنند تخفیف هایی می دهند که برای وارد کنندگان سودهای کلانی به همراه دارد اما تولید داخل را نابود می کند.

مروج تاکید می کند : تولید کننده داخلی چگونه می تواند با کالای خارجی رقابت کند ، در حالی که قاچاقچیان پوشاک از انواع مالیات ها و حتی مالیات بر ارزش افزوده هم در امان هستند و ریالی نمی پردازند.

سازمان حمایت کنترل های زیادی بر تولیدات داخل دارد و تمامی حساب و کتاب های آنها را محاسبه می کند اما هیچ کنترل و نظارتی بر فروشگاه هایی که کالاهای قاچاق را با مارک و برندهای معروف خارجی می فروشد وجود ندارد در حالی که هیچ یک از این برندها در ایران نمایندگی فروش ندارد و کسی هم جلوی این متخلفان را نمی گیرد.

صدق آمیز مشاور فرهنگی اتحادیه پوشاک ؛ قاچاق پوشاک به کشور را 4،5 تا 6،5 میلیارد دلار اعلام می کند و معتقد است 85 درصد قاچاق پوشاک از مرزهای جنوبی کشور انجام می شود که به جز حدود 18 درصد قاچاق که از ترکیه وارد می شود عمدتاً از چین ، ویتنام ، بنگلادش و هند به کشور راه پیدا می کند.

صدق امیز می گوید : سه دلیل اصلی برای قاچاق وجود دارد ، اول صرفه اقتصادی بسیار بالا برای قاچاق که در گمرکات امکان کم اظهاری وجود دارد و کنترل قاچاق در مرزها مطلوب نیست ، دوم مطالبه مردم از این نوع کالا به دلایل متعدد ، سوم ناتوانی رقابت تولید داخلی با محصولات خارجی است.

محمدرضا نعمت زاده وزیر صنعت ، معدن و تجارت هم با بیان اینکه واردات بی رویه منسوجات به هیچ وجه برازنده کشور نیست ، می گوید : در حالی که کشور قادر به حضور در بازار صادراتی محصولات نساجی است ، درست نیست شاهد واردات انواع محصولات بدون پرداخت حقوق گمرکی و مالیات بر ارزش افزوده از مبادی مختلف به کشور باشیم.

وی با بیان اینکه بیش از 40 واحد صنعتی تولید پتو در کشور فعال است می افزاید : مواد اولیه مورد نیاز تولید پتو از مواد پتروشیمی گرفته تا رنگ مورد نیاز ان در صنایع داخلی تولید می شود و واحدهای موجود قادرند باتولید رقابتی و جلب رضایت مشتری در بازارهای صادراتی نیز حضوری موثر داشته باشند.

نعمت زاده از پیگیری مجدد طرح نوسازی صنایع نساجی خبر داد و می گوید : تاکنون برخی واحدهای قدیمی بهسازی شده است و واحدهای جدید نیز باید ایجاد شود.

وی صنعت نساجی را موتور محرک دیگر صنایع در اکثر کشورهای پیشرفته می داند و می افزاید : متاسفانه در قالب سیاستگذاری های صنعتی در سال های اخیر به صنایع نساجی خیلی توجه نشد و این صنعت را دچار رکود کرد و واردات هم افزایش یافت.

نعمت زاده با بیان اینکه پوشاک یکی از نیازهای ضروری بشر بعد از مواد غذایی است و هر چه درآمد سرانه افزایش می یابد میزان تقاضا برای ان نیز بیشتر می شود ؛ می گوید : صنعت نساجی کاملا اقتصادی است و بانکهای کشور باید مشارکت بیشتری در طرحهای نساجی داشته باشند ، صنایع نساجی به هیچ وجه غیر اقتصادی نیست و در صورت مدیریت صحیح ، تولیدات رقابتی به بازار عرضه می کند.

خانم گلنار نصراللهی مدیرکل دفتر صنایع نساجی و پوشاک وزارت صنعت ، معدن و تجارت می گوید ؛ براساس امارهای مستند و میزان پارچه ای که در دوزندگی ها به البسه تبدیل می شود ، توان تولید سالانه 300 هزارتن پوشاک را در داخل کشور داریم.

نصراللهی با بیان اینکه نیاز سالانه ما به پوشاک حدود 400 تا 450 هزار تن است ، می افزاید : طبق آمارهای جهانی ، در سال 2014 سالانه بالغ بر 700 میلیون دلار پوشاک وارد ایران شد که تنها 10 درصد آن از مبادی قانونی بود و90 درصد ان قاچاق می شد.

وی می گوید : بیش از 60 درصد از بازار پوشاک کشور در اختیار تولیدکنندگان داخلی قرار دارد اما پوشاک قاچاق چون تعرفه پرداخت نمی کند به تولید داخلی آسیب می رساند.

نصراللهی با بیان اینکه ریسک قاچاق پایین است ، می افزاید : البته صنعت پوشاک ما قوی است و برغم همه این فشارها و قیمت تمام شده بالای تولید در برابر واردات مقاومت می کند و اگر پوشاک از مبادی رسمی وارد شود ، تولیدات پوشاک ما قابل گسترش است و می تواند تولیدات بهتری به لحاظ کمی به بازار عرضه کند ضمن اینکه از نظر کیفی هم قول می دهم که آن چه در صنعت نساجی تولید می کنیم از نظر کیفیت و مواد اولیه بسیار خوب است.

وی می گوید : پوشاک خارجی استوک و خارج از فصل دیگر کشورها با قیمت ارزان تر وارد می شود که به تولید داخلی و به اشتغال کشور ما اسیب می زند ، لذا وزارت صنعت ، معدن و تجارت با همکاری ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا برنامه کنترل کالا در مبادی عرضه و کارهای فرهنگی مثل ارایه توانمندی های این صنعت را با هدف حمایت از صنایع نساجی به اجرا گذاشته است.

نصراللهی با اشاره تعیین تعرفه 75 درصدی پوشاک در کتاب تعرفه های امسال می افزاید:پوشاک قبلا در گروه کالایی 10 قرار داشت که تعرفه آن دو برابر یعنی150 درصد محاسبه می شد و سه ماه قبل از گروه کالاهای 10 خارج شد .

وی با بیان اینکه سال آینده تعرفه پوشاک 55 درصد خواهد شد ؛ می گوید : در بحث تعرفه و حقوق گمرکی دستگاه های دیگری هم دخالت دارند اما تعرفه ها به شرط آنکه به تولید داخلی آسیب نزنند به تدریج کاهش می یابند.

نصراللهی می افزاید : 200 ردیف تعرفه ای داریم که پوشاک از جمله آنها است تعرفه ترجیحی ترکیه خیلی در قاچاق پوشاک تاثیری ندارد ، تعرفه ترجیحی ترکیه 10ردیف از این ردیف ها را تشکیل می دهد ، سال گذشته 200 هزار دلار پوشاک از ترکیه وارد می شد که اکنون به یک میلیون دلار رسیده است و این رقم در مقابل قاچاق 700 میلیون دلاری پوشاک معنا دار نیست.

وی می گوید : صنعت پوشاک ، صنعت پتو ، صنعت فرش ماشینی و کل صنعت نساجی در مقابل واردات رسمی که حقوق ورودی مناسب خود را بپردازد مشکلی ندارد آنچه به صنعت نساجی لطمه می زند واردات غیررسمی است که هیچ کنترلی بر روی آن وجود ندارد.

نصراللهی می افزاید : اگر از سال آینده تعرفه پوشاک به 55 درصد کاهش یابد با لحاظ تخفیف40 درصدی تعرفه ترجیحی ترکیه ، تعرفه واردات پوشاک به 35 درصد موثر برسد باز هم صنعت پوشاک ما با پوشاکی که از مبادی رسمی وارد کشور می شود می تواند رقابت کند.

وی می گوید : از همه مسئولان درخواست می کنم بحث قاچاق در صنعت نساجی را جدی تر بگیرند چرا که تولیدکنندگان ما روی مباحث مد و تعرفه سهم خود را ادا کردند و از این به بعد دستگاه های ذیربط باید سهم خود را در کنترل قاچاق ایفا کنند.

نصراللهی با بیان اینکه در پتو هم 90 درصد قاچاق داریم ، می افزاید : به نظر ما مناطق آزاد محلی برای ورود کالاهای ساخته شده است و نساجی از این مناطق خیلی صدمه می بیند ما فکر می کنیم کل محصولات نساجی که وارد مناطق آزاد می شود وارد سرزمین اصلی می شود.

وی می گوید : از گمرکات هم ممکن است وارد شود البته من می دانم همکاران ما در گمرک به شدت روی این موضوع کار می کنند الان هم کشفیات مقداری افزایش یافته و البته ممکن است از طریق گمرکات هم باشد یا یک قسمت هایی کم اظهاری شود.

نصراللهی می افزاید : بررسی هایی که در برخی از استان ها انجام دادیم به نظر می رسد بخشی از همین 10 درصد واردات رسمی هم غیررسمی وارد می شود.

وی می گوید : در پوشاک سالانه حدود 120میلیون دلار صادرات داریم در داخل کشور نیز از سال های گذشته روی برند کار کردیم به ویژه در پوشاک مردانه برندهای مطرحی داریم اما در بخش زنانه این برند کمتر است.

نصراللهی می افزاید : حدود سه سال اخیر سرمایه گذاران را به حضور در این عرصه تشویق کردیم و خودشان متوجه شدند برای اینکه سهمی در بازار داشته باشند باید روی برند کار کنند چون برند نمادی از اطمینان برای مشتری است.

محمد مروج رئیس انجمن صنایع نساجی هم گفت : متاسفانه باید بگویم پتو ابزاری برای قاچاق کالاهای دیگر شده است.

مروج می افزاید : پتو وسیله ای برای بسته بندی گوشی تلفن همراه ، قطعات رایانه ای و در جدیدترین نمونه کشف شده در روز گذشته برای قاچاق دارو است.

وی با بیان اینکه این موضوع را دوستان اطلاعاتی ما کشف کرده اند ، می گوید : هنگامی که شما کالای اصلی را لای پتو وارد می کنید پتو همچون کارتن و جعبه ابزاری برای دیگر کالاها می شود.

مروج با اشاره به نخستین نمایشگاه تخصصی پتو ( هفته پیش ) می افزاید : برغم امکانات ، ظرفیت تولید و بازار مصرف خوب پتو در کشور ، امار و اطلاعات دریافتی از گمرکات کشورهای صادر کننده حاکی از واردات سالانه 7.5 میلیون تخته پتو به کشور است .

مروج می گوید : البته اقایان از شرایط موجود باخبرند اما ابزار شدن پتو برای قاچاق کالاهای دیگر موضوعی خاص است ، در واقع پتو برای قاچاقچی مجانی تمام می شود.

اما انچه که درباره صنعت نساجی و پوشاک واقعیت دارد مزیت نسبی این رشته صنعتی است ؛ صنعتی که ضمن کمک به رشد اقتصادی کشور ، ارزآوری مناسب و ایجاد ارزش افزوده از توان بالایی در حل معضل بیکاری دارد.

قدرت خلق ارزش افزوده

با در نظر گرفتن قیمت 2 تا 6 دلار برای هر کیلوگرم مواد اولیه مورد نیاز این صنعت که بخش قابل توجهی از آن از طریق منابع داخلی قابل تامین است ، می توان در این صنعت محصولاتی را تولید کرد که حدود 200دلار در هر کیلوگرم یا حتی بیشتر به فروش میرسد.

چنین ارزش افزوده ای را در یک فضای رقابتی به جز در صنایع فناوری برتر «های تک» نمی توان به راحتی در صنعتی دیگر جست وجو کرد.

* قدرت ارز آوری

بر اساس اعلام سازمان تجارت جهانی (WTO)، حجم گردش مالی منسوجات و پوشاک در جهان سالانه بالغ بر 1500میلیارد دلار براورد زده می شود و سهم ارزآوری این محصولات از کل تجارت کشورهای صاحب نام در این صنعت نظیر چین، ترکیه، هند، اندونزی، ویتنام بالغ بر 20 درصد است.

برخی دیگر از کشورها همچون بنگلادش، سریلانکا، پاکستان، کامبوج اصولا از ارز حاصل از صادرات محصولات این صنعت زندگی می کنند و سهم ارزآوری این رشته از فعالیت بیش از 50درصد و بعضا تا 80درصد از کل صادرات را شامل می شود.

* قدرت اشتغالزایی

با نگاهی به آمار و ارقام موجود در وزارت صنعت، معدن و تجارت، مشخص می شود که سرمایه مورد نیاز برای اشتغال هر نفر در صنعت نساجی و به ویژه صنعت پوشاک در مقایسه با کل صنعت بسیار کمتر و تا یک پنجم است ، یعنی صنعت نساجی و پوشاک کشور این توانایی را دارد که با حجم سرمایه گذاری بسیار پایین تری نسبت به سایر صنایع اشتغال بیشتری ایجاد کند که تاثیر بسزایی در رونق اقتصادی کشور و کاهش نرخ بیکاری دارد.

سهم بخش نساجی و پوشاک از سهم ارزش افزوده صنعت 3 درصد است .