هیاهوی خروج مواد اولیه پتروشیمی از بورس؛ اقدامی به نفع تولید ملی یا به سود دلال‌ها و سودجویان؟!
دکتر علیمردان شیبانی- نایب رئیس هیئت مدیره انجمن صنایع نساجی ایران- ضمن اعلام مخالفت جدی این تشکل کارفرمایی با خروج عرضه مواد پتروشیمی از بورس، این اقدام را در هیچ شرایطی به نفع کارخانجات تولیدی مصرف‌کننده واقعی این مواد ندانست.
وی با اشاره به حضور در جلسه انجمن کارفرمایی صنعت پتروشیمی با تعدادی دیگر از انجمن‌های مصرف‌کننده مواد اولیه پتروشیمی بیان داشت: در جلسه مذکور ایجاد ارتباطات بهتر با مصرف‌کنندگان و حذف هزینه‌های اضافی کارمزد بورس و عقد قراردادهای درازمدت، به‌عنوان دلایل اصلی پیشنهاد خروج عرضه مواد اولیه پتروشیمی از بورس اعلام شد. در صورتی‌که دوستان محترم ما در انجمن صنعت پتروشیمی قطعاً می‌دانند که هزینه‌های دلالی سال‌های قبل از ورود به بورس به مراتب و مراتب بیشتر از کارمزد کنونی بورس بود.
دکتر شیبانی ادامه داد: در این جلسه افرادی که شاید در زمره «مصرف‌کنندگان واقعی» قرار ندارند، موافقت ضمنی خود را مبنی بر خروج مواد اولیه پتروشیمی از بورس عنوان می‌نمودند اما به‌نمایندگی از انجمن صنایع نساجی ایران به‌عنوان بالاترین مصرف‌کننده این مواد به عرض رساندم که نباید تجربه تلخ ایستادن صنعتگران پشت درب مجتمع‌های پتروشیمی برای خرید مواد اولیه و رساندن خوراک به کارخانه‌های فعال تولیدی و عملکرد ناصحیح واسطه‌ها و دلال‌ها را در آن زمان فراموش کنیم.
به‌گفته این صنعتگر نساجی، حداقل مزیت ارائه مواد پتروشیمی در بورس از بین رفتن صف‌های طویل خریداران، حذف واسطه‌ها و ساماندهی عرضه این مواد در قالب سهمیه‌بندی و با قیمت‌های مشخص به صنعتگران بود.
نایب رئیس هیئت‌مدیره انجمن صنایع نساجی ایران یادآور شد: پیش از عرضه مواد پتروشیمی در بورس، صنعتگران چاره‌ای جز پرداخت مبالغ هنگفت به واسطه‌های معلوم‌الحال جهت رفع نیاز مواد اولیه خود از بازار آزاد را نداشتند زیرا بارها و بارها شاهد این بودند که واحدهای پتروشیمی تحت عنوان این‌که در حال حاضر گریدهای دیگری را تولید می‌کنند یا برای قراردادهای صادراتی فعالند از تأمین نیاز صنایع داخلی خودداری می‌کردند و این در حالی بود که واسطه های همیشه حاضر در صحنه از تولیدات همان واحدها به صنعتگران پیشنهاد فروش می‌دادند البته با قیمتی به مراتب و مراتب بالاتر!
دکتر شیبانی اذعان داشت: با توجه به این مسائل، فعالیت خارج از بورس در گذشته لطمات بسیاری به واحدهای تولیدی و مصرف‌کنندگان واقعی مواد پتروشیمی وارد کرد.
وی در پاسخ به این توجیه موافقان خروج عرضه مواد پتروشیمی از بورس که معتقدند بعضی محصولات پتروشیمی مشتری‌های مشخص دارند و در حجم اندک خرید می‌شود پس دیگر لازم نیست داخل بورس بروند؛ ابراز داشت: هر شرکتی براساس نیازهای مشخص خود مواد اولیه پتروشیمی خریداری می‌کند منتها اغلب اوقات به‌دلیل عرضه اندک واحدهای پتروشیمی به بورس و تقاضای فراوان صنعتگران، ممکن است این نیازها تأمین نشوند ولی اگر به میزان کافی محصولی به بورس عرضه شود طبعاً مصرف‌کنندگان در حجم اندک هم دچار مشکلی نخواهند شد.
نایب رئیس هیئت‌مدیره انجمن صنایع نساجی ایران، خروج مواد پتروشیمی از بورس را عامل ایجاد مشکلات و دردسرهای بسیار هم برای مجتمع‌های پتروشیمی و هم خریداران دانست و گفت: به این ترتیب دلال‌ها فرصت مغتنمی برای دخالت در بازار، ایجاد فسادهای مالی و کسب سودهای بادآورده به دست می‌آورند. خوشبختانه بنابه اظهار صریح دبیرکل محترم انجمن کارفرمایی صنعت پتروشیمی در همین جلسه واحدهای پتروشیمی به دلیل این‌که هیچ مشکلی فروش مواد در بورس برایشان ایجاد نکرده و حتی تضمین فروش نقد در بورس همیشه مزیت بوده بیشتر نگران حال مصرف‌کنندگان بودند که من اظهار امیدواری کردم چنین فرهنگ صحیحی که انسان‌ها نگران طرف‌های تجاری مقابلشان باشند در مملکت نضج بگیرد ولی به جرأت عرض می‌کنم که حداقل تا مادامی که عرضه و تقاضای مواد پتروشیمی در مملکت به تعادل نرسند بهتر است عزیزانمان نگران حال امروز ما مصرف‌کنندگان واقعی نباشند که در آن صورت ممکن است شرایط از این هم بدتر شود و به قول معروف « از طلا گشتن پشیمان گشته‌ایم مرحمت فرموده ما را مس کنید»
وی یادآور شد: برخی معتقدند «یکسری محصولات پتروشیمی تنها یک مشتری دارند و این محصولات هم نیازی به ورود به بورس ندارند!» اما کدام محصول را سراغ دارید که فقط یک خریدار داشته باشد؟! به‌اعتقاد من دلیل نگرانی عرضه مواد پتروشیمی در بورس، کنترل قیمت‌ها و رصد و کنترل دقیق خریداران است و به جرأت اعلام می‌کنم که انجمن صنایع نساجی ایران و سایر تشکل‌های واقعی مصرف‌کننده مواد پتروشیمی، صد درصد مخالف خروج مواد پتروشیمی از بورس هستند و مخالفت خود را به صراحت اعلام کرده‌اند.
نایب رئیس هیئت‌مدیره انجمن صنایع نساجی ایران، برای جلوگیری از مشکلاتی که بعضاً شاهد آن هستیم خواستار افزایش عرضه مواد اولیه پتروشیمی به بورس شد و ابراز امیدواری نمود که شاهد کمرنگ شدن رکود فعلی اقتصادی باشیم تا هم شاهد رونق مجدد بازار و افزایش قدرت خرید مصرف‌کنندگان و هم فعالیت شبانه‌روزی واحدهای تولیدی باشیم.
دکتر شیبانی در پایان تصریح کرد: نامه قائم مقام محترم وزیر صنعت به ریاست مرکز ملی رقابت ربطی به مواد پتروشیمی مانند گرانول پلی پروپیلن، مواد پی وی سی، چیپس پلی‌استر، وم و ... که مصرف عام و گسترده در صنایع دارند؛ ندارد. شاید منظور ایشان مواد اندک ویژه‌ای است که کاربرد خاص دیگری دارند و اظهارنظر در مورد آن در صلاحیت اینجانب نمی‌باشد.
گفتنی است قائم‌مقام وزارت صنعت معدن و تجارت در نامه‌ای به رییس مرکز ملی رقابت عنوان داشته قراردادهای مرتبط با تولید مواد پتروشیمی که در گریدهای خاص تولید می‌شود، خریداران آن محدود هستند و بردن آن محصول به بورس هیچ گونه توجیهی ندارد. انتشار این نامه عکس‌العمل‌های موافق و مخالف بسیاری را در محافل صنعتی و اقتصادی به وجود آورده است.