فروش؛ پاشنه آشیل تولید در ایران
یکی از بخش های این صنعت بزرگ، مربوط به تولید انواع پارچه است که بازار بزرگی را در هر کشور رقم می زند. در این گزارش در گفت وگو با محمد مهدی رئیس زاده، دبیر کل انجمن صنایع نساجی ایران، به صورت اختصاصی به بازار و سرمایه گذاری در زمینه تولید پارچه رومبلی می پردازیم.
رئیس زاده سخنانش را با عدم توجه به ظرفیت های صنعت نساجی برای ایجاد شغل و رونق اقتصادی آغاز می کند و می گوید: متأسفانه در ایران این امتیاز صنعت نساجی تاکنون جدی گرفته نشده و همین امر باعث شده تا بسیاری از تولیدکنندگان کشورمان به رغم توانمندی های قابل توجه در بخش های مختلف تولیدی امکان ایجاد برندهای معروف را نداشته باشند و مثلا امروز شاهد فروخته شدن پارچه های رومبلی تولیدی ایران به نام محصولات ترکیه در بازار باشیم.
این مقام صنفی تصریح می کند: به طور کلی ارزش افزوده این صنعت در تکمیل زنجیره تولید از ماده اولیه تا آخرین حلقه محصول نهایی یعنی پوشاک یا دیگر منسوجات است، به همین دلیل لازم است با این شرایط برای حمایت از صنعت نساجی کشورمان برنامه ریزی کنیم چون اگر در هر مرحله با مشکل مواجه شویم بدون تردید کل زنجیره به مخاطره خواهد افتاد کما اینکه امروز می بینیم این اتفاق افتاده و عمده توجه سودجویان به آخرین حلقه زنجیره یاد شده یعنی محصولات نهایی است، درحالی که هرچه به سمت انتهای این زنجیره حرکت کنیم، ارزش افزوده بالاتری برای سرمایه گذاران ایجاد می شود.
سنتی یا صنعتی مسئله این است
دبیرکل انجمن صنایع نساجی ایران، درباره دریافت مجوزهای لازم جهت سرمایه گذاری در تولید پارچه رومبلی می گوید: همانطور که می دانید اکنون یک گروه از تولیدکنندگان به صورت سنتی و کارگاه های کوچک مشغول به فعالیت هستند و گروه دیگر کاملا صنعتی وارد عرصه تولید شده اند. بنابراین هر یک از این تولیدی ها برای دریافت مجوزهای لازم فعالیت اقتصادی خود، لازم است کاملا متفاوت از یکدیگر حرکت کنند.
به این ترتیب که اگر فردی علاقه مند است به صورت صنعتی وارد تولید شود، باید با مراجعه به وزارت صنعت، معدن و تجارت براساس قانون صنایع اقدام کند و آن گروه که تصمیم دارند به صورت کارگاهی تولید پارچه رومبلی داشته باشند، می توانند از طریق اتاق اصناف و اتاق تعاون در این بخش سرمایه گذاری کنند.
وی همچنین با اشاره به ظرفیت تولیدی پارچه رومبلی کشورمان اضافه می کند: اکنون ظرفیت نصب شده دستگاه های تولید پارچه رومبلی به صورت سنتی و صنعتی تقریبا 30 تا 50هزار متر مربع توان تولید دارند که همین میزان هم واردات داریم.
اما نکته جالب درباره واردات این است که اطلاعات و آمار گمرک کشورمان ارقامی بسیار کمتر از این میزان را نشان می دهد، به عنوان مثال در سال گذشته میزان واردات رسمی پارچه رومبلی تقریبا یک میلیون و 300هزار تن از نظر وزنی یعنی معادل 2میلیون و 600هزار مترمربع بوده است، درحالی که براساس برآوردهای موجود مصرف داخلی نزدیک به 100هزار متر مربع تعیین شده و توان تولید هم که قبلا اشاره شد چیزی نزدیک به 50هزار متر مربع بوده است.
پس این سوال به وجود می آید که تفاوت ارقام واردات قانونی و نیاز بازار چگونه تأمین شده است؟ به اعتقاد این مقام صنفی امروز واردات بی رویه به خصوص قاچاق عاملی در رشته شدن تمام پنبه سرمایه گذاری های صورت گرفته در زمینه تولید پارچه رومبلی شده است، درحالی که مسئولان با کمترین هزینه یعنی صرفا کنترل واردات قانونی و جلوگیری از قاچاق می توانند ارزش افزوده و اشتغال بسیار بالایی را برای اقتصاد کشورمان فراهم کنند.
مشکلی به نام عرضه محصول
رئیس زاده، درباره حلقه گم شده صنعت تولید پارچه رومبلی به «فرصت امروز» می گوید: همه می دانیم مهم ترین حلقه تولید در تمامی اصناف مربوط به عرضه و بازارهای فروش است که می تواند تعیین کننده موفقیت تولید باشد. به این صورت که اگر یک تولید کننده با کیفیت ترین محصول را تولید کند ولی امکان عرضه صحیح و اصولی را نداشته باشد، در نهایت محکوم به فناست. این واقعیتی است که اکنون در ایران کاملا نادیده گرفته شده و در واقع همان حلقه گم شده در تولید اغلب صنایع است و باعث شده تا محصولات با روش های اصولی به دست متقاضیان نرسند.
وی تأکید می کند: امروز بیشترین سرمایه و هزینه برای تولیدکنندگان مربوط به مراکز عرضه و فروشگاه هاست، به این صورت که اگر خود تولید کننده قصد دایرکردن فروشگاه برای عرضه مستقیم تولیداتش را داشته باشد یا مجبور به پرداخت اجاره های غیر منطقی است یا اینکه اگر قصد واگذاری نمایندگی داشته باشد، آن نماینده باید این هزینه را که هیچ تناسبی با هزینه های تولید و کشش بازار ندارد، بپردازد.
بنابراین درهر حالت یک هزینه غیر منطقی در چرخه عرضه به محصول تحمیل می شود و این امر می تواند صعودی شدن قیمت محصول را به دنبال داشته باشد تا این موضوع نقطه ضعفی برای رقابت محصول در بازار باشد، درحالی که بحث خرده فروشی در کشورهای توسعه یافته به نوعی تسهیل کننده حضور تولید کننده در بازارهای هدف است.
به عنوان مثال امروز هزینه اجاره بها یا خرید یک واحد تجاری در مراکز عرضه پارچه رومبلی آنچنان بالاست که تولید کننده یا فروشنده باید برای تأمین هزینه های موجود، قیمت محصولات را به صورت غیراصولی افزایش دهد و همین نکته محصولات داخلی را با چالش مواجه کرده است، چون سودجویان با واردات غیرقانونی محصولاتی را در بازار عرضه می کنند که حتی با افزوده شدن این ارقام باز بسیار ارزان تر از تولیدات داخلی بوده و می توانند نظر مخاطبان را به خود جلب کنند.
سرمایه گذاری چند منظوره
دبیرکل انجمن صنایع نساجی ایران، یکی از امتیازهای سرمایه گذاری در زمینه تولید پارچه رومبلی را چند منظوره بودن آن می داند و به «فرصت امروز» می گوید: امروز با توجه به تنوع محصولات موجود بازار برخی از خریداران با استفاده از پارچه های تولید شده به عنوان رومبلی بعضا پرده های منزل را طراحی و نصب می کنند، بنابراین کاربرد دوگانه تولیدات این گونه کارگاه ها نخستین امتیاز برای جلب سهم بازار بیشتر است، اما یک نکته نهفته در اصل سرمایه گذاری هنوز وجود دارد.
وی می افزاید: امتیاز دیگر ورود سرمایه ها به این نوع تولید کاربرد دستگاه های نساجی مربوطه است که بعضا با تغییر کوچکی می توان نسبت به تولید محصول دیگری اقدام کرد، به عنوان مثال آن بخش تولیدکنندگان پتو می توانند با استفاده از این خاصیت بعضا اقدام به تولید پارچه رومبلی کنند که این روند در جهت عکس نیز امکانپذیر است. بنابراین سرمایه گذاران می توانند در مواقع ضرور با تغییر کاربری دستگاه ها به بازارهای جدیدی وارد شوند.